Op uitnodiging van AS, het Franse theatertechnische tijdschrift, kon ik tijdens de SIEL een bezoek brengen aan de in aanbouw zijnde Opéra Bastille in Parijs. Een – zeker naar Nederlandse maatstaven – geldverslindend project, waar de Franse politiek zich geheel en al meester van heeft gemaakt.
Niettemin heeft niemand kunnen voorkomen dat dit kolossale theater werd gebouwd, zoals het oorspronkelijk door de Canadese architect Carlos Ott is ontworpen. Ter ere van de 200ste verjaardag van de Franse Revolutie zal op 14 juli a.s. in aanwezigheid van o.a. 80 staatslieden uit de hele wereld de officiële opening plaatsvinden. Ongetwijfeld zal in de nabije toekomst de Bastille nog eens uitvoerig ter sprake komen in deze kolommen. Nu blijft het bij een eerste impressie.
Foyers en zaal
Het bouwwerk maakt van buiten een kolossale, maar niet bijster verrassende indruk. Kortom: log en saai. Van binnen is dat anders, hoewel de strakke vormgeving (weinig versieringen) en degelijkheid de boventoon voeren, zowel in de publieksfoyers als in de zaal. Deze ruimten waren vrijwel gereed bij mijn bezoek. Er zijn in de zaal en in de foyers, “harde” materialen gebruikt, zoals marmer, beton en staal in zwart, wit en grijstinten. Er is matig gebruik gemaakt van hout. De zaalstoelen zijn zwart. Allemaal erg esthetisch verantwoord, maar ik vind het te koud voor een theater. Het lichtplafond in de zaal is iets bijzonders en verdient later meer aandacht dan er nu aan gegeven kan worden. De zaal telt 2700 stoelen, verdeeld over een parterre en 2 balkons, waarvan het 2e wel zeer schuin oploopt. De vorm van de zaal is die van de schoenendoos en waaiert dus niet uit. Er is natuurlijk – en daar wordt in alle toonaarden op gewezen – zeer veel aandacht besteed aan de akoestiek. Het materiaal waarmee de stoelen zijn bekleed absorbeert zodanig, dat het niets uitmaakt of ze bezet zijn of niet. Ik ben benieuwd wat dit gegeven, gecombineerd met het gebruik van keiharde materialen, oplevert. De lichtbruggen in de zaal zijn op een veel aantrekkelijker manier dan bijvoorbeeld in het Muziektheater weggewerkt, omdat het lichtplafond overheerst en niet de staalconstructie waar bruggen en plafond in hangen.
Toneel
Na een omzwerving door een labyrint van trappen en gangetjes (alles veel te klein en te nauw voor een modern gebouw) kwamen we in het gigantische toneelgebied. Het hoofdtoneel (opening 20m, diepte 20m) wordt omgeven door 5 tonelen (een links, een rechts, en 3 erachter) van dezelfde afmetingen. Verder beschikt me over een repetitietoneel van die maat, met een orkestbak, lichtinstallatie en een kaphoogte van 20m, zodat het decor gedeeltelijk ingehangen kan worden. De verwachting is dat de rolwagens er slechts 10 minuten over zullen doen om van het hoofdtoneel naar het repetitietoneel, dat direct achter de 6 tonelen ligt, te rijden. Op het moment van het bezoek was er nog weinig concreets te zien van de rolwagens, trekkenwand, heftonelen en lichtinstallatie. De bouw was nog niet verder dan de aanleg van de vloeren en de installatie van de draaischijf in het midden-achtertoneel, hetgeen betekent dat er een race tegen de tijd gevoerd zal moeten worden om het een en ander te laten functioneren op 14 juli. In een gesprek met de technisch directeur na afloop van de rondleiding werd duidelijk, dat ook de personele bezetting van het theater nog lang niet rond is., wat mede veroorzaakt wordt door de weinig welwillende houding van de Franse vakbonden. Men gaat er inmiddels wel van uit, dat er minimaal 900 mensen (!) in de technische organisatie zullen komen te werken. Maar omdat de Opera nog immer geen definitieve programmering heeft vastgesteld, tast men over het precieze aantal mensen, de verdeling van het werk etc. nog volledig in het duister. Hier komt nog bij, dat ook de Fransen onbekend zijn met het spelen in een repertoire-systeem, zoals dat in Duitsland gebruikelijk is. Het zal ongetwijfeld nog lang duren, voordat dit grootste theater van West-Europa technisch en organisatorisch loopt.
Erratum
Op pagina 3 staat helaas niet zoals de bedoeling was de Opéra Bastille afgebeeld maar het Danstheater aan ’t Spui in Den Haag.
Onze excuses hiervoor.
Met enige goede wil valt de Opéra Bastille wel op pagina 9 te zien.
Bedankt, binnen enkele minuten ontvangt je een e-mail van ons met daarin een persoonlijke link. Klik op de link om een nieuw wachtwoord op te geven.
