Verleden, heden, toekomst
Het bestuur van de VPT deelt zijn visie op het verleden en op de huidige stand van zaken. Aan de hand daarvan worden beleidskeuzes voor de komende twee jaar geformuleerd. Het credo? Voor en door leden!
40 jaar verschillende disciplines
Acht artikelen die een veertigjarige blik werpen op telkens één discipline binnen de theater-, concert- en evenementenbranche: interviews, overzichten en persoonlijke ervaringen. Sommige disciplines hebben een opzienbarende ontwikkeling doorgemaakt en bij andere gaat het geleidelijk.
Diversiteit als doel
De VPT lijkt een club van vooral oudere ‘witte’ mannen. Gerbrand Borgdorff breekt een lans voor verandering. Vrouwen vinden langzamerhand mondjesmaat hun weg binnen de branche, maar is er ook instroom van technici van een andere afkomst?
Verandering van het werkveld
Onder invloed van allerhande externe factoren is het werkveld van theatertechnici aan verandering onderhevig. Wat gebeurt er als gezelschappen of theaters fuseren? Wat vinden technici ervan om zowel in eigen huis als reizend te moeten werken?
En verder
VPT-pagina >> 40 jaar decor >> 40 jaar theatertextiel >> 40 jaar rigging in Nederland >> 40 jaar licht- en beeldtechniek >> 40 jaar livegeluid >> 40 jaar lichtregeltafels en showcontrol >> 40 jaar bouwen aan theaters >> 40 jaar opleidingen >> Column Niko Bovenberg >> Dit was het nieuws >> www’tjes >> Uit de oude doos >> Bedrijfsleden
COLOFON
Uitgever
Vereniging voor Podiumtechnologie
Noorderweg 2J
1221 AA Hilversum
Tel. 035 - 303 01 09
(ma. t/m vr. 9.00-17.00 uur)
info@vpt.nl
ISSN-nummer 1386-3738
Hoofdredactie
Bestuur VPT
hoofdredactie@zichtlijnen.nl
Eindredactie
Alex Buurman
Medewerkers aan nr. 181
Gerbrand Borgdorff
Niko Bovenberg
Roel ten Bras
Rutger van Dijk
Martien van Goor
Wendy Koops
Rick Liesveld
Frans Ockeloen
Marina Prak
Antoinette Wijffels
Allard Zoutendijk
Advertenties
VPT
Tel. 035 - 303 01 09
info@vpt.nl
Druk
De Toekomst
Copyright
De redactie heeft waar mogelijk toestemming gevraagd voor het plaatsen van illustratiemateriaal. Waar dat niet gelukt is verzoeken wij rechthebbenden contact met ons op te nemen. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder uitdrukelijke toestemming van de uitgever.
De oorsprong en ontwikkeling van opleidingen rondom het werkveld van de VPT is intrigerend en veelkleurig. We werpen een weliswaar onvolledige, maar boeiende blik in het verleden, het heden en de toekomst.
Dit jaar is het veertig jaar geleden dat een groep ingenieurs, architecten, theaterdirecteurs en theatertechnici de Vereniging voor PodiumTechnologie oprichtte.
Een jubileum is een goed moment om vooruit te kijken. Mijn stelling: de VPT wordt een diverse en inclusieve vereniging en zal daardoor blijven bestaan. Als we een club van (oudere) witte mannen blijven, dan is de vereniging over tien of vijftien jaar niet meer relevant.
Michiel Voet bouwde het decor van Het Pauperparadijs om van een enorme buitenlocatie naar het veel kleinere Carré. Elke kubieke centimeter toneel werd benut. Niets paste er meer bij.
Hybride platform
De redactie van Zichtlijnen presenteert een ambitieus plan voor de toekomst. Zij heeft een breed nieuwsplatform voor ogen, waarin aandacht is voor wat er gebeurt op alle soorten podia, bij evenementen en festivals.
Stereo voor auditief beperkten
De kwaliteit van gehoorondersteuning verbetert flink door een schotelmicrofoon te gebruiken die het geluid coaxiaal bundelt. Vervolgens filtert een DALT-systeem alle ruis eruit die uit de kap komt. Een van tevoren geteste FM-ontvanger zorgt voor een prima weergave.
Cees Wagenaar vond in de Staatsoper unter den Linden in Berlijn de ultieme speeltuin voor hem als geluidsontwerper. Hij kon bij het aanpakken van de akoestiek en de mediatechniek op heel hoog niveau insteken. En hij kreeg de gelegenheid om overal nauwgezet research voor te doen.
En verder
Aan het werk >> Dit was het nieuws >> Column Hans Hof >> Staal & Stenen
>> Verslag Scandlight >> Voorstelling Sky Motion >> Ledinfrastructuur >>
VPT-pagina >> Multimedia >> Bedrijfsleden>> Vijf vragen aan SaTS >>
Technisch nieuws >> Adverteerders >> Snapshot
Colofon
Uitgever
Vereniging voor Podiumtechnologie
Noorderweg 2 J
1221 AA Hilversum
info@vpt.nl
Hoofd- eindredactie a.i.
Coen Jongsma
Eric de Ruijter
hoofdredactie@zichtlijnen.nl
Redactie
Koen Koch
Dave van Roon
Jorg Schellekens
Bastiaan Schoof
Rebecca van Vuure
Medewerkers aan nr 180
Gerbrand Borgdorff
Niko Bovenberg
Hans Hof
Wendy Koops
Bas Molenveld
Marcel Molle
Advertenties VPT
Vormgeving en opmaak
www.ndoc.nl
Druk
True Colours Nederland
Copyright
De redactie heeft waar mogelijk toestemming gevraagd voor het plaatsen van het illustratiemateriaal. Waar dat niet gelukt is verzoeken wij rechthebbenden contact met ons op
te nemen.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 179 in PDF.
De wereld rond op het zijtoneel
Een baan op een cruiseschip is de ultieme vorm van werken als reizend technicus. Alexandra Jansen vaart sinds haar afstuderen de wereld rond. Via het Panamakanaal op weg naar Alaska vindt ze tijd om te vertellen over het leven als stage tech op de Norwegian Bliss. TEKST: COEN JONGSMA
Topniveau in Taiwan
Friso van der Steen en Louis Janssen werkten 12 jaar samen aan het National Kaohsiung Center for the Arts in Taiwan, het grootste theatergebouw ter wereld. “Daar komt toneeltechniek bij kijken die wij in Nederland helemaal niet kennen.” TEKST: REBECCA VAN VUURE
Netwerken en mensen ontmoeten
In 2008 vertrok Gertjan Houben naar New York om zich een jaartje te verdiepen in het lichtontwerpen. Tien jaar later woont en werkt hij er nog steeds. “Hoe dichter je bij Broadway komt, hoe diplomatieker je moet communiceren.” TEKST: BASTIAAN SCHOOF
Jack Smale werkt sinds 1986 voor en met artiesten van het formaat U2 en Muse. Hij produceerde evenementen als de MTV Awards. Tijd voor een terugblik op wilde jaren, professionalisering en verzakelijking. Wat is er veranderd, en wat is de onveranderde kern?
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 178 in PDF.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 177 in PDF.
Met de afstandsbediening shift Lisette Stokkel (31) het beeld van de videoprojector op het net uitgerolde scherm aan de achterwand van het Patronaat, terwijl haar collega Mark van den Berg de dj-booth van de Vunzige Deuntjes aansluit. Een half uurtje eerder stond de Amerikaanse Soul/Jazz legende Lee Fields and the Expressions op het podium.
De CUE/VPT Innovatieprijs is gewonnen door de Stavaria van de Firma StaPoTech. De jury was unaniem in de toewijzing van de winnaar. “In al zijn eenvoud een mooie oplossing voor een variabele lengte van een staalkabel.”
“Het was er een ouwe troep. Maar de sfeer was meteen hartstikke goed”, zegt Jacques Visser als hij terugdenkt aan zijn begintijd in de Kleine Komedie in Amsterdam. Na 36 jaar dienst als technicus en Hoofd Techniek is hij met pensioen. Het theater is in prima staat, de opvolging geregeld.
De gemiddelde podiumtechnicus haalt veel energie uit de samenwerking met z’n collega’s. Daarmee worden burn-outs voorkomen, zo blijkt uit onderzoek van Eric de Ruijter. Minder fraai is de positie van zzp’ers ten opzichte van technici in loondienst.
Afgelopen december kreeg Hugo van Uum de Frits van den Haspel Award uitgereikt. Hij was toen al ernstig ziek. Begin februari overleed hij. Hij werd 58 jaar. Een portret van de man die als hoofd Toneel- en Belichtingsdienst van Nationale Opera & Ballet altijd naar verbetering streefde.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 175 in PDF.
In de scriptie waarmee Pim Vonk zijn opleiding afsloot peilde hij bij gezelschappen en podia de belangstelling voor de theaterdatabase. Is er behoefte aan gestandaardiseerde technische informatie van theaters? “Jazeker”, antwoordde driekwart van de ondervraagden.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 174 in PDF.
Het driejarige project om een Europees veiligheidspaspoort van de grond te krijgen loopt ten einde. Bastiaan Schoof is betrokken bij de ontwikkeling ervan en doet verslag van de weg naar dit document.
Zoals we in de vorige Zichtlijnen al schreven, wordt tijdens de CUE een hagelnieuwe prijs uitgereikt voor innovatief podiumtechnisch vernuft. De (gratis!) inschrijving is nú geopend en loopt tot 1 december 2017. Iedereen die zich betrokken voelt bij het podium kan meedingen, en zoals VPT-bestuurslid Rick Liesveld het verwoordt: “Daarvoor hoef je géén uitvinding te doen.” De CUE/VPT Innovatieprijs in vijf vragen en antwoorden.
De Stage Set Scenery in Berlijn is niet de grootste beurs van Europa – maar wel een interessante. Waarmee onderscheidt deze beurs zich? En, met het oog op onze ‘eigen’ beurs in januari: welke onderdelen zou CUE2018 kunnen overnemen?
Hoe stel je theatervormgeving ten toon? Makkelijk blijkt het niet, maar soms lukt het wonderwel – en talent schijnt sowieso overal dwars doorheen. Op de World Stage Design in Taipei doet Jorg Schellekens inspirerende ontdekkingen.
“Even tellen of alle filterraampjes erbij zitten.” Walter Nelissen controleert alle racks en kisten die terugkomen uit verhuur.
De organisatie van CUE2018 – de Stichting Vakbeurs Theatertechniek – en de VPT zijn onderling in gesprek over het professionaliseren van de Innovatieprijzen. Deze prijzen zullen uitgereikt worden op de volgende editie van de tweejaarlijkse vakbeurs voor event-, installatie- en entertainmenttechnologie, CUE2018. Die beurs vindt plaats van 15 tot en met 18 januari 2018, in Rotterdam Ahoy.
Holes, een coproductie van De Jonge Republiek en Tryater, is een bewerking van het gelijknamige boek van Louis Sachar. Hoofdpersoon is Stanley Yelnats (een rol van Tim Linde), die moet kiezen of hij zijn leven laat bepalen door zijn treurige familiegeschiedenis of zijn eigen keuzes moet leren maken.
De zendertechnicus die heen en weer lopend op het zijtoneel tegelijkertijd moet luisteren, overleggen en patchen heeft er een bondgenoot bij, het softwarepakket Listen; ontwikkeld door een net afgestudeerde geluidstechnicus.
In Zichtlijnen 171 plaatsten we een oproepje voor de oudste nog werkende podiumtechnicus van Nederland. We waren nieuwsgierig wat hem – of haar – nog altijd drijft, en hoe het vak in zijn of haar ogen in de loop der jaren is veranderd.
Eric de Ruijter heeft voor Zichtlijnen een inventariserend onderzoek gedaan naar de beleving van werkbelasting onder de werkenden in en rondom de podiumtechniek.
Vliegen van linksvoor naar rechtsachter, Eric de Ruijter
Niet alleen om nostalgische redenen is het de moeite waard om de klassieke negentiendeeeuwse theatertechniek te koesteren. Het is ook een rijke bron van kennis en vooruitgang. De machinerie van henneptouwen en houten trommels is soms zelfs superieur aan de gemechaniseerde trekkenwand.
Onbeperkt houdbaar, Bastiaan Schoof
Theatertechnici lijken niet kapot te krijgen. Zichtlijnen was weleens benieuwd tot welke leeftijd zij doorwerken. Wie zijn de alleroudste rotten en hoe hebben zij het vak zien veranderen? Een drieluik: “Vroeger ging het er misschien iets amateuristischer aan toe, maar we hadden wel veel lol.”
Voorstelling schrijft geschiedenis, Jorg Schellekens
Als een voorstelling uitgroeit tot een klassieker, haakt de gebruikte apparatuur op een gegeven moment af. Daarover – en nog veel meer – spreekt Jorg Schellekens met Arthur Sauer. Sauer is componist en techniekfreak, en medemaker van De Grote Oorlog van Hotel Modern.
In Zichtlijnen 171 zette theateradviseur Huub Huikeshoven uiteen welke invloed de komst van bewegende ledarmaturen kan hebben op de inrichting van en de werkwijze in theaters. Drie lichtontwerpers reageren.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 172 in PDF.
Bewegende ledspots stel je met behulp van de computer, niet vanaf een lichtbrug. Volgens Huub Huikeshoven gaat dat veel gevolgen hebben. Niet alleen voor onze werkwijze, maar ook voor het ontwerp en de infrastructuur van theatergebouwen.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 171 in PDF.
Selfmade geluidsontwerper Jimi Zoet maakt opvallende creaties. Geschoold om zelf op het toneel te staan, besloot hij zich volledig op geluid te richten. “Van een willekeurige soundbite kun je via samplers weer een nieuw instrument maken.”
VPT-erelid Dhian Siang Lie zei ooit: “Podiumtechniek bestaat niet. Er bestaat alleen techniek, en die kun je toepassen op een podium.” Dus waarom zou je enkel naar middelen grijpen die voor theater bedoeld zijn? Kunst vraagt om een vrije geest – het verlangde effect soms om een verrassende oplossing.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 169 in PDF.
Meer dan in vorige jaren was er op de PLASA in Londen aandacht voor kennisdeling. Koen Koch begeeft zich voor Zichtlijnen op de beursvloer, beluistert lezingen, beoordeelt producten, bekijkt collega’s en gaat ook een VR-ervaring niet uit de weg.
Zaterdagmiddag 2 juli. Productiemedewerker Mitchel Keizer loopt ontspannen door de Botanische Tuinen van Utrecht, het bijzondere decor van festival deBeschaving.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 168 in PDF.
Op een zonnige ochtend in Alkmaar mag de sfeer in Theater de Vest best ‘verlaten’ worden genoemd. In de foyer is niemand. In de kleine zaal is het donker en leeg.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 167 in PDF.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 166 in PDF.
De onofficiële nieuwjaarsreceptie voor technici, de driedaagse vakbeurs Cue 2016, in het Rotterdamse Ahoy was geslaagd. Drukbezocht, nieuwe producten en verrassende lezingen.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 165 in PDF.
Op 14 december kreeg ‘ie hem opgespeld, de Zilveren Krommer, ereteken voor 25 jaar ervaring op het toneel. ‘Sorry, maar ik kan niet goed praten en dit ding bedienen tegelijk.’
Een certificaat waarmee je in heel Europa kunt aantonen dat je veilig kunt werken op podia, over niet al te lange tijd is het beschikbaar. Eric de Ruijter sprak met technisch producent Rob Acket en mbo-docent Willem Groenewoud over de discussies die aan de invoering vooraf gaan. Moet iedereen examen doen? Kun je met dit pasje overal in Europa als technicus aan de slag?
Redactieraad geeft lezingen nieuwe impuls.
Plattegrond beursvloer.
PLUS: Compleet programma van de VPT Academy
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 164 in PDF.
Hun CUE moet doorgroeien, maar ook overzichtelijk blijven. Penningmeester Eric Mattijsen en voorzitter Enrico Daamen over de dilemma’s van de organisatie. ‘De ambiance en gastvrijheid willen we houden.’
Dat theaters en bespelers op basis van pariteit mensen en materiaal leveren is een onomstreden uitgangspunt, vastgelegd in een mantelovereenkomst. Om te voorkomen dat op de toneelvloer moet worden uitgevochten hoe gelijkwaardig de inbreng van de betrokken partijen is, stelt Kees Klooster voor om deze inbreng van te voren schriftelijk vast te leggen.
De musical Soldaat van Oranje speelt deze herfst vijf jaar. Precies de helft ervan werkte Tjitte Meijer eraan mee. Eerst als stagemanager en nu, sinds anderhalf jaar, als hoofd techniek. Wat hij in de praktijk vooral doet, zegt hij, ‘is de lijnen tussen de diverse disciplines openhouden.’ Productie, techniek, acteurs – ze moeten alles van elkaar weten, elkaar scherp houden.
Niko Bovenberg is de nieuwe drager van de Frits van den Haspel Award. Tijdens de Algemene Ledenvergadering van de VPT kreeg hij de prijs door zijn voorganger Henk van der Geest uitgereikt. De drager ontvangt de award voor het uitdragen van theatertechniek in de breedste zin van het woord. Gebaseerd op zijn ervaringen schreef hij voor Zichtlijnen jarenlang een column over toneelknecht Kees.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 163 in PDF.
Opera- en ballethuizen zorgen tegenwoordig zelf voor hun uitzendingen. Bieden webcasts over internet de route naar internationale ontsluiting? En zo ja, kunnen ook kleinere podia via dit nieuwe medium op zoek naar een groter publiek?
Vanwege de bezuinigingen op cultuur staan de uitgaven aan theaterdecors onder druk. Marieke Smits onderzocht hoe theatergezelschappen daarmee omgaan. Een van de opvallende conclusies: er worden minder vergelijkende offertes aangevraagd.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 162 in PDF.
Marloeke van der Vlugt: Performance as interface, Interface as performance.
An exploration of embodied interaction with technology in experimental performance.
ISBN: 9789064038143
International Theatre & Film Books
Embodiment is ongetwijfeld een van de meest frequent gebruikte woorden in Performance as interface, Interface as performance. ‘Belichaming’ maar ook ‘verpersoonlijking’, ‘personificatie’ of ‘incarnatie’ aldus Van Dale. Marloeke van der Vlugt schreef een bij vlagen fascinerend onderzoeksverslag van haar werk als performer en onderzoeker. Als scenograaf en videokunstenaar werkte Van der Vlugt met veel regisseurs en theatergroepen uit binnenen buitenland. Voor DasArts en de Waag Society maakte ze diverse performances, waarvan ze er in haar boek een achttal beschrijft.
Veel Nederlanders trof Eric de Ruijter op de Stage|Set|Scenery, een oude beurs onder een nieuwe naam in Berlijn. Daarnaast gezelligheid, goede lezingen en veel nieuwe producten. Voor degenen die er niet waren is hier het verslag.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 161 in PDF.
Uitzendorganisatie Art Support viert dit jaar zijn vijftienjarig bestaan. Maud Mentink sprak met oprichters Dick Heinz en Grace Jagdewsing over de gevolgen van de recente bezuinigingen, nieuwe wetgeving, en de positie van technici op de arbeidsmarkt. ‘We zien dat technici nu langer bij ons blijven hangen en minder vaak een vast contract aangeboden krijgen dan voorheen.’
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 160 in PDF.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 154 in PDF.
Van poppenspeler tot acteur van Christus.
Jozef van den Berg
Francis Jonckheere
ISBN 9789401418447
Lannoo
Op 28 december 2014 is Bart Kalkhoven op 66-jarige leeftijd overleden. Bart was bekend bij veel mensen binnen het theater en vooral de theatertechniek. Hij heeft voor veel mensen iets betekend, zowel praktisch als mentaal. Dat was al zo bij zijn entree in het theater bij theaterwerkgroep Proloog. Bart was daar technicus en meer dan dat.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 159 in PDF.
Zendermicrofoons komen steeds meer in de knel te zitten. Wat is de stand van zaken? Wat kunnen we doen? Hoe staat de Nederlandse overheid hierin? Daarover ging de Themadag Zenderfrequenties op 25 november. We waren te gast bij Omroep Flevoland
Natuurkunde voor evenemententechnici Dit is het derde boek in een mooie reeks van Uitgeverij Edusonic. Eerder verschenen de basisboeken over geluid en licht, dit derde deel heet Zo, natuurlijk en heeft als ondertitel Natuurkunde voor evenemententechnici. Over die ondertitel straks meer. Het boek is net als de andere delen bedoeld als schoolboek voor het mbo-onderwijs en bevat basiskennis voor de podiumtechnicus.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 158 in PDF.
Aan de rand van Mook, zo ongeveer in de bossen, liggen de laboratoria van adviesbureau Peutz. In de podiumsector kennen we het bedrijf als adviseur voor zaal- en bouwakoestiek. Minder bekend is dat het bedrijf beschikt over een brandlaboratorium, klimaatkamers en een windtunnel. Directeur Martijn Vercammen heette ons welkom en gaf de dag een feestelijk tintje mee door deze in het teken te plaatsen van het 60-jarige bestaan van Peutz
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 157 in PDF.
Moet de historische toneelmachinerie in de Antwerpse Bourla schouwburg wijken voor moderne techniek? De conferentie Wood and Canvas toonde hoe de installaties werken en stelde alternatieve oplossingen vo
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 156 in PDF.
In 2000 organiseerde de VPT in Den Bosch een conferentie over toneelhijsinstallaties. Nederlandse theaters stonden voor een enorme operatie om de handtrekkenwand om te bouwen tot geautomatiseerde hijsinstallaties en er was behoefte aan kennis en ervaring uit het buitenland.
Onder deze noemer hield de VPT in april een online enquête met als doel input te krijgen voor het beleidsplan 2015 - 2017, dat eind september op de Algemene Ledenvergadering zal worden besproken.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 155 in PDF.
In maart diende de VPT een aanvraag in voor Europese subsidie in het kader van het Erasmus+ programma, waarin kennisuitwisseling centraal staat. Eind juni is die aanvraag toegekend. ‘Het bevestigt en versterkt de functie van de VPT als Kenniscentrum,’ zegt Els Wijmans.
Half Nederland leerde van hem met lichtcomputers werken. Nu gaat hij met pensioen. Tijd voor een interview.
De vakbeurs CUE was vernieuwd maar voelde toch zeer vertrouwd. Er waren meer bezoekers, meer exposanten, het feest was een doorslaand succes, de lezingen werden druk bezocht en de InnovatieGalerij trok veel aandacht.
Een aangename verrassing tijdens CUE was de expositie van het werk van Benno de Vries. Zijn werk is nu ook online te zien.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 153 in PDF.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 152 in PDF.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 151 in PDF.
Tijdens World Stage Design 2013 in Cardiff gaven lichtontwerpers workshops in het 1:4 schaaltheater. ‘Zelfs dezelfde workshop is iedere keer weer anders.’
Wie aankomt in Cardiff, de hoofdstad van Wales, krijgt niet meteen de indruk van een wervelende theaterstad. Maar begin september broeit er op theatergebied wel wat, met het Royal Welsh College of Music & Drama als epicentrum. Hier vindt World Stage Design 2013 plaats, de vierjaarlijkse mondiale vormgevingsexpositie, met in de periferie het OISTAT-congres en Scenofest, een omvangrijk workshopprogramma voor studenten.
Het bestuur van de VPT stelt voor om de naam van de vereniging te veranderen in PodiumNet, met in de ondertitel Vereniging voor Podiumtechnologie. Bestuursleden Huub Huikeshoven en Jim Klinkhamer lichten de naamswijziging toe. Tijdens de Algemene Ledenvergadering in januari 2014 hebben de leden het laatste woord.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 150 in PDF.
Op vrijdag 27 september was de jaarlijkse VPT-bedrijfsledendag bij Improve in Delft. We kregen een rondleiding over het voormalige industrieterrein en presentaties door Improve en het norminstituut NEN. Antoinette Wijffels was onze gastvrouw.
Van 13 tot 15 januari 2014 vindt de vakbeurs CUE2014 plaats in Ahoy Rotterdam. Ahoy treedt voor het eerst ook op als beursmanager. En de VPT organiseert voor het eerst tijdens de CUE zijn ledenvergadering, met na afloop een groots feest.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 149 in PDF.
De jaarlijkse bedrijfsledendag van de VPT vond op 9 mei plaats bij Pieter Smit in Nieuw-Vennep. Met gestapelde containers en doeken zorgde het bedrijf voor een passende omgeving en een mooie tijdelijke presentatieruimte. Eerst kregen we drie presentaties, daarna de rondleiding.
ECI Cultuurfabriek: van ruïne tot trekpleister
De Euregio is sinds september 2012 een uniek cultureel centrum rijker. Na een half jaar finetunen was op 6 april de officiële opening van dit multifunctionele gebouw in Roermond.
‘Het wordt tijd dat ik eens ga werken’
In 2012 ontving Kees Meijer (1952) een Gouden Krommer. Deze man heeft geleefd tot aan het gaatje, doet dat eigenlijk nog steeds en gaat daar voorlopig ook nog wel even mee door.
Nieuwe huisvesting PET-opleiding Drachten
In 2003 betrok deze opleiding een halve gymzaal, hun tweede pand was opnieuw een gymzaal, nu wel een hele. In juni 2012 zijn ze voor de derde keer verhuisd, naar een nieuw gebouw, dat aan de wensen van deze techniekopleiding is aangepast.
Themamiddag Versterkt geluid in de Ziggo Dome
Op 25 maart organiseerde de VPT een themamiddag over versterkt geluid. Niet over luidsprekers, microfoons en mengtafels maar over de schade en overlast die je daarmee kunt veroorzaken en de regels en verplichtingen waar je als podium, festival en organisator mee te maken hebt.
En verder
Column Internationaal >> Verslag Themadag gebouwbeheer Jeroen
Seeboldt >> Film in de theaterzaal Koen Koch >> Veiliger werken
Louis Bruins en Anke van Es >> Nieuwe boeken Steven van Galen >>
VPT-pagina >> Social Media & Devices Dave van Roon >>
Technisch nieuws >> Bedrijfsleden >> Snapshot Alies Veul >>
Lijst van adverteerders
Colofon
Uitgever
Vereniging voor Podiumtechnologie
Funenpark 1
1018 AK Amsterdam
T 020 616 12 38
(ma. t/m vr. 9.00 – 17.00 uur)
Fax 020 616 16 58
info@zichtlijnen.nl
Hoofdredactie
Jos van de Haterd
josvandehaterd@zichtlijnen.nl
Eindredactie
Eric de Ruijter
Redactie
Henk van der Geest
Hans-Willem de Haan
Coen Jongsma
Jim Klinkhamer
Koen Koch
Jorg Schellekens
Bastiaan Schoof
Marloeke van der Vlugt
Medewerkers aan dit nummer
Maarten Arkenbout
Louis Bruins
Anke van Es
Steven van Galen
Leonor Jonker
Koen Koch
Maud Mentink
Dave van Roon
Bastiaan Schoof
Jeroen Seeboldt
Alies Veul
Advertenties
VPT
Tel. 020-6161238
marketing@vpt.nl
Vormgeving en opmaak
www.NoutDesign.nl
Druk
True Colours Nederland, Utrecht
Rechthebbenden
De redactie heeft waar mogelijk toestemming
gevraagd voor het plaatsen van het
illustratiemateriaal. Waar dat niet gelukt is
verzoeken wij rechthebbenden contact met
ons op te nemen.
ISSN-nummer 1386-3738
Auteursrecht © 2013
Omslag:
ECI Cultuurfabriek Roermond
Foto: ©Rob Acket
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 147 in PDF.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 146 in PDF.
Onlangs verschenen twee publicaties over duurzaamheid in de theatersector. Een zakelijk opgesteld Nederlands rapport en een bevlogen Vlaamse e-publicatie over de noodzaak van een duurzame transitie. Jeroen de Leeuw zoekt de verschillen.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 145 in PDF.
Na een oproep van Joanne Mensert (Mugmetdegoudentand) en Fleur Feij (De Warme Winkel) verzamelden zich op 15 oktober zo’n 80 productieleiders in de Theaterschool van Amsterdam. Joanne en Fleur hadden vaker met elkaar om de tafel gezeten en bleven zich maar afvragen wie nu eigenlijk hun collega’s waren en waarom ze onderling geen informatie uitwisselden. In samenwerking met de Vereniging voor Podiumtechnologie en de Opleiding Productie Podiumkunsten initieerden zij een eerste meeting om een netwerk op te zetten.
Inhoudsopgave en een selectie van artikelen uit Zichtlijnen 144 in PDF.
Op 24 september vindt de ledendag en jaarvergadering van de VPT plaats in De Kom in Nieuwegein. Voor die gelegenheid zetten we een aantal activiteiten van de VPT in het afgelopen jaar op een rij.
Het Ro Theater speelde in mei de voorstelling Moeders in Turkije. Het decor namen ze niet mee, het werd nagebouwd in de ateliers van het Staatstheater in Antalya.
Aankomende podiumtechnici leren het vak in poppodium Gebouw-T, dat intensief samenwerkt met het Zoomvliet College. Leonor Jonker spreekt met docenten en studenten.
Als CEO van Ampco Flashlight gaf Eric de Bruyn nooit interviews, maar het is nu zes jaar geleden dat hij terugtrad. Een gesprek over zijn carrière en zijn visie op het vakgebied.
Marloeke van der Vlugt beleeft Terra Nova van CREW twee keer. Zij beschrijft hoe technologie en dramaturgie de ervaring beïnvloeden.
En verder:
Column Tom Back | Handelsmissie Turkije Koen Koch | Ziggo Dome Jos van de Haterd |Nieuwe boeken Steven van Galen, Jos van de Haterd | VPT-pagina | Bedrijfsledendag Pieter Smit | PodiumRIE, eerste hulp bij risico’s Maud Mentink | Technisch nieuws| Bedrijfsleden | Snapshot Alies Veul | Lijst adverteerders
Colofon
Hoofdredactie/eindredactie
Jos van de Haterd
josvandehaterd@zichtlijnen.nl
Redactie
Pauline Beran
Gerbrand Borgdorff
Henk van der Geest
Hans-Willem de Haan
Coen Jongsma
Jim Klinkhamer
Koen Koch
Jeroen de Leeuw
Jorg Schellekens
Marloeke van der Vlugt
Medewerkers aan dit nummer
Rob Acket
Tom Back
Steven van Galen
Bert Jansma
Leonor Jonker
Koen Koch
Maud Mentink
Alies Veul
Marloeke van der Vlugt
Omslag:
Werkplaats in het Staatstheater in Antalya.
© John Thijssen
Rechthebbenden
De redactie heeft waar mogelijk toestemming
gevraagd voor het plaatsen van het
illustratiemateriaal. Waar dat niet gelukt is
verzoeken wij rechthebbenden contact met
ons op te nemen.
ISSN-nummer 1386-3738
Onder de vleugels van de VPT hebben twaalf bedrijfsleden deelgenomen aan de handelsmissie naar Istanbul. Delegatielid Koen Koch doet verslag.
De Vakbeurs Theatertechniek heet voortaan CUE, het universele signaal voor technici om in actie te komen en de techniek te starten. De eerstvolgende vakbeurs wordt in januari 2012 gehouden onder de naam CUE 2012. De nieuwe naam en het nieuwe logo zijn op woensdag 18 mei gepresenteerd in Ahoy Rotterdam in het bijzijn van een vijftigtal belangstellenden, waaronder veel exposanten. Voorzitter Enrico Daamen legde uit waarom de beurs toe was aan een nieuwe naam.
Museum onder showcontrol
Licht en multimedia hangen in het Scheepvaartmuseum aan een omvangrijk showcontrol systeem. Een innovatief railsysteem voorziet elk spotje van DMX.
Geluid met extra dimensie
Hans Peter Kuhn maakte als geluidsontwerper een kleine dertig producties met Robert Wilson en heeft daarnaast over de hele wereld bijzondere geluids- en lichtinstallaties gemaakt.
Cinemacast, de techniek
In het vorige nummer beschreven we de live uitzending van een ballet vanuit Het Muziektheater naar tachtig Europese bioscopen. Nu richten we ons op de techniek.
Red ons licht!
Fred Foster, hoogste baas van ETC, roept ons op om tevechten voor de lichtkwaliteit die we de afgelopen decennia hebben weten te bereiken.
En verder:
Column, Roderick van Gelder | De Kleine Komedie, Jeroen van Merwijk, denieuwearchitecten | Robodock begint bij 000, Jim
Klinkhamer | We bouwen een theater, Gerbrand Borgdorff | Nieuwe boeken, Steven van Galen, Jos van de Haterd | VPTpagina
| In Memoriam Roelf Huizinga | Technisch nieuws | Bedrijfsleden | Snapshot Alies Veul
Robodock is terug. Na twee jaar keert het festival terug naar waar het begon, het ADM-terrein in het westelijk havengebied van Amsterdam.
Op maandag 16 april is Roelf Huizenga overleden. Roelf was van 2004 tot 2010 voorzitter van de VPT en in die hoedanigheid de grote drijvende kracht achter de professionalisering van de vereniging. In een eerdere periode was hij hoofdredacteur van Zichtlijnen. Met zijn heldere blik, zijn scherpe analyses en zijn passie voor de podiumkunsten is Roelf voor de hele theaterwereld van enorme betekenis geweest. Hij was adjunct-directeur en hoofd bedrijfsvoering van de Stadsschouwburg Amsterdam. Van 2002 tot 2008 was hij daar projectmanager bij de bouw van de nieuwe zaal en de renovatie van de entree. Op 20 april hebben vele honderden afscheid van hem genomen tijdens een herdenkingsbijeenkomst in de grote zaal van de schouwburg. Roelf is vijftig jaar geworden.
Ballet in de bioscoop
Eind december werd het ballet Notenkraker & Muizenkoning live vanuit Het Muziektheater in Amsterdam uitgezonden naar bioscopen in heel Europa. Hans- Willem de Haan beschrijft deze cinemacast en waarom deze in de operatraditie past.
Geen rookmelders maar brandmelders
Zodra de rookmachine aangaat moeten de brandmelders uit, dat is de standaard. Maar het kan ook anders. Robert Baaij beschrijft waarom de brandmelders in de Goudse Schouwburg altijd aan kunnen blijven staan.
CUE2012 Impressie van de vakbeurs
CUE2012 en van enkele presentaties tijdens het door de VPT georganiseerde lezingenprogramma.
Lichtontwerp Scheepvaartmuseum
Lichtontwerpers Kees van de Lagemaat en Niko van der Klugt maakten een innovatief theatraal lichtontwerp gebaseerd op de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van leds. Tiedo Wilschut bericht.
En verder
Column, Reind Brackman | Onderwijs in cijfers, Bastiaan Schoof | Planning, de puzzel (2), Maud Mentink | Nieuwe boeken, Steven
van Galen, Jim Klinkhamer | VPT-pagina | VPT en buitenland | Bewegingstechnoloog en uitvinder, Suzanne Huijs | Factsheet
Lochem, Elias Groothoff | Goed om hier te zijn, Mirjam Radstake | Technisch nieuws | 52 Bedrijfsleden | 54 Snapshot Alies Veul
Tien procent meer bezoekers, een prima sfeer en veel jong volk over de vloer. Enrico Daamen is tevreden over de CUE2012, de vakbeurs die in januari plaatsvond in Ahoy. ‘Het is mij driehonderd procent meegevallen.
De VPT heeft in haar buitenlandbeleid opgenomen dat ze voortrekker wil zijn in het deelnemen van haar bedrijfsleden aan internationale handelsmissies. Culturele uitwisseling en handelsmissies zijn uitstekende manieren om Nederlandse bedrijven de gelegenheid te geven te laten zien hoe bijzonder, innovatief en oplossingsgericht zij op het gebied van theateren podiumtechniek zijn. Economische Zaken denkt bij handelsmissies al snel aan waterbouw, maar nooit aan theaterbouw! De VPT wil daar verandering in brengen en heeft EVD Internationaal (onderdeel van Agentschap NL) benaderd om een handelsmissie voor VPT bedrijfsleden te initiëren. Uitgangspunt daarbij is aan te sluiten bij al geplande culturele uitwisselingen en festiviteiten. De viering van 400 jaar handelsbetrekkingen Turkije-Nederland is de eerste gelegenheid voor een VPT handelsmissie!
We gebruiken in onze sector steeds meer draadloze apparatuur zoals microfoons, in-ear monitors, draadloze intercom en draadloze camera’s. De frequenties die wij hiervoor gebruiken staan onder druk. Europees is geregeld (al jaren geleden) dateen deel ervan zal worden geveild aan de telecomproviders, zodat iedereen in Europa toegang krijgt tot snel mobiel internet. In Nederland zitten we op dit moment in een overgangssituatie.
De eerste en enige vierjarige hbo-opleiding in Nederland die opleidt voor het vak theatertechniek, bestaat twintig jaar. Artistiek leider Eddy Westerbeek kijkt terug en blikt vooruit.
De technici en ontwerpers in België diesinds dertig jaar georganiseerd zijn in de Bastt, hebben hun vereniging omgevormd tot een steunpunt voor alle productionele, ontwerpende en technische krachten in de culturele sector. Op 13 september werd de nieuwe naam STEPP op feestelijke wijze bekend gemaakt in De Vooruit in Gent.
Iedere vier jaar vindt in Praag een bruisende wereldtentoonstelling plaats over scenografie en theaterarchitectuur. Dit jaar namen zeventig landen deel en trok de Praagse Quadriënnale veertigduizend bezoekers. ‘De PQ is een happening geworden die gaat over levend theater en ontwikkelingen die het ontwerp pur sang overstijgen.’
Het afgelopen jaar heeft de VPT een enquête gehouden onder de titel Denk mee met de VPT. Aan deze oproep werd op een overweldigende manier gehoor gegeven, want 780 mensen vulden de enquête in. De uitkomsten zijn onder andere van belang geweest bij het opstellen van het beleidsplan voor de periode 2012-2014.
De bedrijfsledendag van de VPT vond in juni plaats bij Trekwerk in Weesp. Gastheren voor de 35 aanwezigen waren Reind Brackman en Ab Frakking.
De NEN 3140 gaat over het veilig gebruik van elektrische installaties. Wat betekent dit voor de theatersector? Op 19 mei organiseerde het Nederlands Instituut voor Podiumtechniek (NiPT) een dag over dit onderwerp in de Stadsgehoorzaal in Kampen.
Veel nieuwe normen en instrumenten bij landelijk symposium. Op 12 mei 2011 werd het Nationaal Evenementen Symposium gehouden in het Gelredome, op initiatief van de VVEM (Vereniging Van EvenementenMakers) en de VEHB (Vereniging voor Evenementen en Horeca Beveiliging). Bijna 250 professionals, voornamelijk werkzaam bij gemeenten, hulpdiensten en andere overheden, waren naar Arnhemgekomen. Zij kregen een breed programma voorgeschoteld over veiligheid, kwaliteit en beoordeling van publieksevenementen. Ook werd de stichting SKEN gepresenteerd, die keurmerken voor de sector wil uitgeven.
The four Dutch colleges of stage design have each delegated two bachelor students to the PQ. Monitored by Peter Missotten, they have designed a pavilion that is filled with video projections.
For the Dutch exhibit at the PQ 2011 the architects of Oistat Netherlands have chosen one project by Jonkman Klinkhamer Architects: the extension and renovation of the Stadsschouwburg Amsterdam and pop music stage the Melkweg. The exhibit focuses on how the old and new buildings in the middle of Amsterdam have been harmonized, on the multifunctional character of the centre that has emerged, and on the interaction and connection with the urban environment.
The Prague Quadriennale has changed its name from International Exhibition of Scenography and Theatre Architecture into Performance, Design and Space and focuses in this edition on the art form in the range between design and performance. In the Netherlands this genre in between two worlds exists in many forms – it is alternately called experience theatre, modern mime, location theatre, community art, live art, visual theatre or sometimes does not have any name at all.
Roos van Geffen (1975), Lena Müller (1976), Marloeke van der Vlugt (1971), Theun Mosk (1980).
Wie lid is van de VPT, is indirect ook lid van Oistat. Maar hoeveel VPT-leden weten wat Oistat is en doet? Reden voor een interview met Louis Janssen, sinds anderhalf jaar President van Oistat, de internationale organisatie van scenografen, theatertechnici en architecten. ‘Het is nogal wat voor een eenvoudige theatertechnicus om voorzitter te worden van zo’n club.’
De directe aanleiding voor Duurzaamheid on stage! op 6 december in De Spiegel in Zwolle was het onderzoek naar duurzaam theaterlicht, zie elders in dit nummer. Maar het symposium ging verder dan theaterlicht. Het ging ook over doeken en decor, over afval en vervoer. Er waren workshops over ‘meten is weten’ en tips voor snelle besparingen. En bovenal ging het over bewustwording.
Geluid bij Nacht
Bij de locatievoorstelling Nacht dragen de toeschouwers koptelefoons. Tekst, muziek en regie is van Thibaud Delpeut, het geluidsontwerp is van Pim van den Heuvel.
Van clown tot vuurwerkspecialist
Henk de Vries was clown en werd bedenker van shows, leverancier aan evenementen en specialist in vuurwerk en effecten. Interview met een veelzijdig vakman.
Onderzoek naar duurzaam licht
De VPT organiseert een onderzoeksproject naar duurzaam gebruik van licht. Hoeveel energie wordt bespaard? Wat is de lichtopbrengst? En hoe zit het met de artistieke waarde?
Een jaar Rabozaal
Openhartig schrijft hoofd techniek Hugo van Hulst over de Rabozaal van de Stadsschouwburg in Amsterdam en de samenwerking met Toneelgroep Amsterdam en Melkweg.
En verder
Column Egbert Davids >> We bouwen een theater Gerbrand Borgdorff
>> Blauwlicht, bis, bis Jeroen Seeboldt >> Nieuwe boeken Steven van
Galen >> VPT-pagina >> Loopbaanplanning en onderwijs Frank Smit
>> De 'ongelukken' van Marc Warning Anne Karin ten Bosch >> Een
inspirerende ITEAC >> Werkt mijn netwerk? >> DMX over ethernet (3)
Gerben van der Weert, Andi Krijgsman >> Technisch nieuws: Rhino
Rigs Certificaat nr. 1000 in Enschede, Portaalzone onmisbaar?, >>
Midas PRO3 en XL8i, Oproep operators trekkenwand, World Listening
Day, Bedrijfsledenpagina >> Snapshot Alies Veul
Colofon
Uitgever
Vereniging voor Podiumtechnologie
Funenpark 1
1018 AK Amsterdam
T 020 616 12 38
(ma. t/m vr. 9.00 – 17.00 uur)
Fax 020 616 16 58
info@zichtlijnen.nl
Hoofdredactie/eindredactie
Jos van de Haterd
josvandehaterd@zichtlijnen.nl
Redactie
Pauline Beran
Gerbrand Borgdorff
Niko Bovenberg
Henk van der Geest
Coen Jongsma
Jeroen de Leeuw
Jorg Schellekens
Medewerkers aan dit nummer
Rob Acket
Gerbrand Borgdorff
Anne Karin ten Bosch
Egbert Davids
Steven van Galen
Frits van den Haspel
Hugo van Hulst
Coen Jongsma
Andi Krijgsman
Jorg Schellekens
Jeroen Seeboldt
Frank Smit
Alies Veul
Gerben van der Weert
Advertenties
VPT
Tel. 020-6161238
marketing@vpt.nl
Vormgeving en opmaak
www.NoutDesign.nl
Druk
True Colours Nederland, Utrecht
Rechthebbenden
De redactie heeft waar mogelijk toestemming
gevraagd voor het plaatsen van het
illustratiemateriaal. Waar dat niet gelukt is
verzoeken wij rechthebbenden contact met
ons op te nemen.
ISSN-nummer 1386-3738
Auteursrecht © 2010
Omslag:
Nacht
Foto: ©Roel van Berckelaer
Er is een tijd geweest waarin ik dacht dat volgspotten het domste baantje ter wereld was. In mijn beleving hoefde je alleen maar
te wachten op een aankondiging via je headset dat je lampje aan kon, om vervolgens braaf een acteur of actrice te volgen tot je weer uit mocht. Een kind kan de was doen, zou je zeggen.
Het boek Theatre Buildings. A Sesign Guide heeft een lange voorgeschiedenis. Elf eindredacteuren ('section editors'), bijgestaan door zo'n vijftig experts ('contributors') bouwen dit boek voort op een fundament dat in 1972 werd gelegd.
Eind juni gaf Rhino Rigs voor de 106e keer de vijfdaagse cursus Elementaire Theater- en Evenementen Hijstechniek. De locatie was de Nationale Reisopera in Enschede en het afsluitende examen werd afgenomen van elf deelnemers. De cursus werd afgesloten met een feestelijk tintje want hier kon het duizendste certificaat uitgereikt worden. Na vaststelling van de rangorde van de uitslag bleek dat Piet Breg de eer had om certificaat nr. 1000 te krijgen (hij staat tweede van links op de foto met alle deelnemers). Met een cijfer van 8,2 scoorde hij bovengemiddeld, maar hij was daarmee nog niet de ‘beste van de klas’. Dat waren ex aequo (was ook nog nooit gebeurd) Max Baars en Bas Berensen, beiden met een ‘zeer goed’ van 9,45. De certificaten zijn na de vakantieperiode uitgereikt aan alle Reisopera-deelnemers door Rinus Bakker van Rhino Rigs. Hij verzorgt deze cursus gemiddeld tien keer per jaar in Nederland, België en ver daarbuiten. Dat het duizendste certificaat in Nederland viel was toeval, omdat de 105e cursus twee weken daarvoor werd gegeven in Sint Niklaas (België) en de 107e twee weken later bij Prolytedealer NeumanMüller in Dubai. Meer informatie en cursusdata staan op de website van Argh, de Association of Riggers and Grouders in Holland.
In deze Snapshot Hennie Schwithal, 55 jaar, technisch producent.
In juni van dit jaar werd in Londen voorde der de keer de grote ITEAC-conferentie gehouden over theatertechniek en -architectuur. ITEAC staat voor International Theatre Engineering and Architecture Conference (ITEAC). Het is een vierjaarlijks evenement dat in 2002 naar Nederlands voorbeeld is opgezet door de Engelse theateradviseur Richard Brett. Hij was destijds een van de sprekers bij het befaamde VPT-Hijssymposium in 2000 in Den Bosch en dat inspireerde hem om een dergelijke conferentie te organiseren in Londen, maar dan nog meer internationaal en veel breder dan hijstechniek. Het was direct een succes en voor de tweede conferentie in 2006 moest een veel grotere locatie worden gevonden. Ook nu was de belangstelling weer groot.
De fysiotherapeute duwde zijn neus tussen zijn
knieën. Toneelknecht Kees voelde hoe haar
vingers over zijn wervels liepen.
‘Ga maar rechtop zitten.’ Ze sloeg haar armen
om zijn bovenlichaam en draaide zijn schouderpartij
meer dan negentig graden naar rechts
ten opzichte van zijn heupen. Het kraakte onder
in hem. Ze boog hem weer naar voren.
Kees kreunde.
Twee jaar geleden, op 11 juni 2007, werd tijdens een drukbezochte VPT-bijeenkomst teruggekeken op een van de grootste operaties in de geschiedenis van de Nederlandse theatertechniek: de mechanisering en automatisering van alle hijsinstallaties. De hoofdsponsors waren Roden Staal, Stakebrand en Trekwerk. Wie toen voorspeld had dat twee van die drie failliet zouden gaan, zou voor gek zijn verklaard. Toch is dat gebeurd. Uit Roden Staal is het nieuwe bedrijf DTS2 ontstaan. En Stakebrand is nu een zusterbedrijf van... Trekwerk. Wat betekent dit voor de klanten? Hoe staat het met de garantie? Worden de restpunten nog afgehandeld? Hoe staat het met de service van de besturing? Gerbrand Borgdorff sprak met de nieuwe eigenaars.
Het zal wel meevallen. Hoe vaak denken we dat niet? Naar soms valt het helemaal niet mee. Ik was bij Vergeten Straat van NT Gent. Het artistieke concept van die voorstelling zou onmogelijk zijn zonder zendermicrofoons.
Eindelijk initiatief voor belangenvereniging Het gaat iedereen treffen. Theater, televisie en radio, maar ook popfestivals, musicals en sportwedstrijden.
Een van z’n ex-vriendinnen was in de provincie gaan wonen. Daar kwam Toneelknecht Kees pas achter toen hij in een veel te kleine schouwburg Oom Wanja begon af te breken.
Paul Anderssen (1931) is een van de pioniers van de theatertechniek in Nederland. Magne van den Berg sprak met hem over zijn loopbaan in de lichttechniek, de oprichting van zijn theatertechnische tijdschrift en zijn werk voor Perspekt en OISTAT.
De moppersmurf is de favoriete smurf van mijn dochter van vijf. Hij vindt niks leuk, wil nergens aan mee doen en heeft eigenlijk aan iedereen een hekel. Hij zou dus zomaar een Rotterdammer kunnen zijn die bij toeval in de theatertechniek verzeild is geraakt, zoals ik.
Vector Aandrijftechniek, de belangrijkste leverancier van regelbare aandrijvingen in de Nederlandse theatertechniek, heeft een meerderheid genomen in het aandelenpakket van Stakebrand. Het meer dan honderdjarige Stakebrand werkt nu met nieuw élan aan de toekomst, zo laat de firma weten in een persbericht.
‘In trek vier komt een fries, in vijf poten, in acht komt licht, dat fries moeten we omknopen naar de negentien.’
Op 7 maart worden de gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Veiligheid, armoedebestrijding en sociale samenhang zijn de sleutelwoorden.
Komend jaar organiseert de VPT maar liefst acht themadagen. Stuk voor stuk hebben ze een belangrijk onderwerp, maar vooral het thema van de eerste dag ligt mij na aan het hart. Die dag gaat over schadelijk geluid en ik kom nu eenmaal zelf oorspronkelijk ‘uit het geluid’.
‘Huismeester worden was niet eenvoudig. Dat was een stap terug. Vreselijk. Want je bent geen huismeester. Je bent technicus. Maar er was geen andere keuze.
Wie als kind wel eens naar het Spoorwegmuseum in Utrecht is geweest herinnert zich misschien het oude stationsgebouw. Daarbinnen stond alles wat met treinen te maken had en buiten, langs de oude perrons, stonden de echte treinen en daar mocht je dan in zonder een kaartje te kopen.
De Vakbeurs Theatertechniek, dit jaar voor de tiende keer georganiseerd, was een succes. Het tweede lustrum werd gevierd in de Scheldehal van Ahoy’ Rotterdam. De Statenhal van het Congresgebouw in Den Haag was niet langer beschikbaar en daar hoeft niemand rouwig om te zijn.
In Zichtlijnen 104 kon u lezen hoe het zit met arbo in het buitenland, welke regels daar gelden en wie er aansprakelijk is. De werkgever blijft voor de volle honderd procent aansprakelijk voor schade van de werknemer door ongeval of letsel tijdens het werk.
De sterren van de hemel, de kunst van het toneelspelen - Hans van den Bergh en Spanning in de buitenlucht - Lykle Hemminga
Themadagen VPT tot en met oktober 2006, VPT-lezingenprogramma op Vakbeurs Theatertechniek succesvol verlopen en Nieuwe leden VPT
Toneelknecht Kees stapte als laatste uit. De jongens hadden zich uit het busje gewurmd en waren het café ingestormd. De deur ging open en dicht.
Na de vuurwerkramp in Enschede is een zeker reinigingsproces met betrekking tot vuurwerk wel op zijn plaats. Regels waren er allang, maar een gecoördineerd beleid en een goede handhaving en controle ontbrak het.
Generaties theaterbezoekers hebben zijn werk gezien, al zullen de meesten van hen zijn naam niet kennen. Generaties theaterontwerpers hebben met hem te maken gehad: als vormgever, als auteur of als leraar. En bij hen is zijn naam zeker wél een begrip: Benno de Vries staat voor de verbinding tussen ontwerpfantasie en praktische uitvoerbaarheid.
Beste Frits, Op 1 september moet je er aan geloven: je neemt afscheid van de Opleiding Theatertechniek die jij, samen met anderen, hebt opgezet en gaat officieel met pensioen. En gaat het rustig aan doen. Er is natuurlijk geen mens in de theaterwereld die dat laatste zal geloven.
Op 1 oktober aanstaande staat Stagelinks, een nieuw internetinitiatief van start: Stagelinks is een initiatief van freelance technicus en websitebouwer John Neufeld en stelt zich ten doel een online gouden gids te zijn waarin op de duur alle, over de hele wereld verspreide informatie op theatertechnisch gebied is geïnventariseerd en overzichtelijk op een website wordt gepresenteerd.
Deze Franse beurs richt zich dit jaar voor het eerst op internationale samenwerking. Om die reden wordt er bijeengekomen in de KMS (De Nieuwe Ateliers van de Koninklijke Muntschouwburg) te Brussel.
Lezers van Zichtlijnen kennen Michiel van der Zijde als iemand die met kennis en gezag over theaterlicht schrijft. Maar ook voor hem is er ooit een tijd geweest waarin hij niet veel meer wist dan dat je een stekker in een stopcontact moest doen om een lamp te laten branden.
Welkom in het nieuwe millennium, dat voor de theatertechniek al meteen wervelend van start gaat met de in Den Haag te houden Vakbeurs Theatertechniek op maandag 24, dinsdag 25 en woensdag 26 januari.
Op de grens van het millennium (en vlak voordat de nieuwe Kunstenplan-aanvragen de deur uit moeten) heb ik een interessant lijstje gemaakt van de transfers in het theaterlandschap.
PQ-paviljoen en VPT-info, Prijsuitreiking, Doeken te koop, Zichtlijnen en Lezingen op de Vakbeurs.
Leden van de VPT kunnen al gebruik maken van de diensten van de bibliotheek, die naast toneelteksten e.d. ook een interessant aanbod heeft van boeken over geluid, licht, theatertechniek en –productie, grime, kostuums, gebouwen en gezelschappen, theatergeschiedenis, marketing en management en nog veel meer.
In memoriam Has Noordhoek Hegt
We dachten dat het met de opleiding aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) en de overdracht van de SOTT aan het Grafisch Onderwijs Centrum wel gereld was met de scholing op het gebied van theatertechniek. Opeens blijkt er toch grote onrust te heersen.
De wereld verandert in een steeds hoger tempo. Oude zekerheden lijken op te lossen: veranderingen worden aangekondigd met grote begrippen als de nieuwe economie, virtuele werkelijkheden en elektronische snelwegen.
De afgelopen maanden zijn weer enkele doorgewinterde theatermensen gejubileerd. Voor een (door de VSCD beschikbaar gestelde) Zilveren Krommer ter gelegenheid van een vijfentwintigjarig theaterjubileum kwamen in aanmerking:
Eind augustus is in samenwerking tussen de VPT en Uitgeverij International Theatre & Film Books het boek Doeken verschenen van de hand van Frits van den Haspel.
Er is een nieuwe editie verschenen van Waar eet Freek in Sneek?, een theater- en restaurantgids voor Nederland en België, waarin meer dan 125 theaters en bijna 400 restaurants staan vermeld.
The last PQ of this century offered a forum to the forty-seven countries participating in the exhibition of stage and costume design and the exhibition of theatre architecture, as well as those taking part in the presentation of the various schools.
?Omdat het gebruik van podiumproducten en –diensten zich allang niet meer beperkt tot het theater is de 7e Vakbeurs uitgebreid met een derde dag.
Other Topics of Interest… Meetings of the OISTAT Commissions
Presentatie scripties OTT 1999
Op de Nederlandse podia wordt een rijk en gevarieerd aanbod aan theater gebracht. Voor het publiek is het echter niet altijd duidelijk waar en wanneer een bepaalde voorstelling plaatsvindt en hoe het makkelijk aan een kaartje kan komen.
Enige jaren geleden verscheen de veel gelezen theaterroute en restaurantgids Waar eet Freek in Sneek? Inmiddels is het tijd voor een nieuwe editie.
Hoe een bedrijfstak langzamerhand volwassen wordt, is te zien aan de Vakbeurs Theatertechniek die georganiseerd wordt in Den Haag, en waaraan in dit nummer van Zichtlijnen ruim aandacht besteed wordt.
Kunst & Meer Waarde wil dat meer bedrijven kunst gaan sponsoren. Niet de grote ondernemingen, want die doen het al, maar juist het midden- en kleinbedrijf, een sector die als het om sponsoren gaat vaak over het hoofd wordt gezien.
Het artikel over de verbeteringen aan de PAR leverde nogal wat reacties op. Enkele van deze reacties zijn het vermelden waard.
Het gebeurt sluipenderwijs, er wordt niet over gesproken, het gaat langzaam maar als je goed oplet zie je het. De visuele kwaliteit van de reisvoorstellingen gaat achteruit.
Het is in theaterland druk met jubilea en mensen die het vakgebied gaan verlaten. We kunnen hier melding doen van twee vakbroeders die dat gelukkig in blakende gezondheid doen.
TTSC is opgericht door Cor van Beukering (belichter van Purper) en Martin van Hekken (freelance theatertechnicus).
Van 6 tot en met 9 september zal in de Jaarbeurs Utrecht de muziekbeurs Music & Harmony gehouden worden.
Kort geleden ontstond er in de omgeving van de Residentie enige beschaafde commotie. Het gloednieuwe theater in Zoetermeer noemde zich ‘Stadstheater’. De naam Stadstheater is in de Duitstalige landen heel gebruikelijk (Stadttheater) maar kwam in Nederland nog niet voor.
Brandveiligheidsconcept voor gebouwen met een publieksfunctie.
Te bestellen bij:
Logistiek centrum van de Directie Brandweer en Rampenbestrijding
Chroomstraat 151
2718 RJ Zoetermeer.
De prijs bedraagt f. 17,50 en het bestelnummer is 7610953014.
Tijdens de vakbeurs Pro Audicom, die van 1 tot en met 4 september wordt gehouden in de Jaarbeurs Utrecht, worden in de congreszaal Irene twee seminars georganiseerd die van belang zij voor geluidstechnici in het theater.
Op maandag 4 september van 10.30 uur tot 12.30 uur wordt een seminar gewijd aan akoestiek, stereo en ruimtelijkheid (stereo via grote geluidsinstallaties in het theater). Sprekers zijn Rinus Boone (TU Delft), Jos Mulder en Edwin Verheijen (TU Delft). In het tweede seminar, dat eveneens op maandag 4 september gehouden wordt, maar dan van 16.00 – 18.00 uur, wordt aandacht besteed aan zaalversterking: meten is weten (drie manieren om een complexe geluidsinstallatie in te regelen). Sprekers op dit seminar zijn Ben Kok (Prinssen & Bus), Jim Cousins (Radio Europa) en Frans Ockeloen.
Beide seminars worden voorgezeten door Cees Wagenaar.
Voor meer informatie: Music & Harmony BV fax 035-219840.
Op donderdag 15 juni reikte de Opleiding Theatertechniek van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten voor het eerst diploma’s uit aan studenten die de opleiding hebben voltooid. Zes studenten kregen het diploma in handen:
Mark Bouma – scriptie:
De zin en onzin van het brandscherm
Ed Fouchier – scriptie:
Midi en de theatertechniek
Bob van der Klaauw – scriptie:
Theaterinventaris op de planken
Koen Lindner – scriptie:
Arbo inventarisatie theatertechniek
Emiel Veken – scriptie:
De mechanische bas
Tom Verheijen – scriptie:
Variabele theaters
In de komende nummers van Zichtlijnen zal aandacht worden besteed aan deze scripties.
Tijdens de bijeenkomst van de Publikatiecommissie in mei in Berlijn werd afgesproken dat OISTAT zich ook zou moeten manifesteren op het Internet. Nederland kreeg de opdracht een en ander uit te voeren. Louis Janssen heeft vervolgens een OISTAT-website ontwikkeld, die al tijdens de Praagse Quadriënnale kon worden gedemonstreerd. OISTAT nu dus ook op het Internet: http://www.inter.nl.net/users/oistat.org.
Ik was het allang weer vergeten, maar er bestaan twee soorten technici: die van de schouwburg en die van de reisvoorstelling. Of moderner gezegd: de huistechnicus en de gezelschapstechnicus, die vroeger toneelmeester en inspiciënt genoemd werden.
Je kunt ze overal ter wereld tegenkomen: theatertechnici met een Nederlands paspoort. Ze werken als geluidsman of als inspiciënte, als belichter of als productieleider.
Sinds 1 januari 1994 is de heer Steven Scott in diens als directeur van de Technische Organisatie Muziektheater in Amsterdam.
Vrouwen die zich bezig houden met de techniek van een theatervoorstelling waren, en zijn eigenlijk nog steeds, een zeldzaam verschijnsel. Wat beweegt vrouwen er toe in de theatertechniek te gaan? Is het een trend zoals vaak in andere bedrijfstakken te zien valt, of is er meer aan de hand? Waarom kiezen vrouwen zo’n –ook voor mannen- zwaar beroep terwijl er toch ook andere banen in de theaterwereld zijn te vinden? Is deze baan hun eigenlijke doel of willen ze eigenlijk meer of iets anders?
In de Wie is wie in de vermelding van de telefoonnummers van de firma Theatex is een storende fout geslopen, die wij bij deze willen rechtzetten.
Ide van Heiningen richtte in 1969 de technische theatergroep Perspekt op waarvan hij 13 jaar artistiek leider was. Daarna was hij oprichter van mimestudio Haarlem, was 6 jaar directeur van het Nederlands Mime Centrum en docent mime en theatertechniek aan de Amsterdamse Mime-opleiding. In 1991 werd hij directeur van de Europese Mime Federatie en sinds juni ’93 bestaat de stichting Moving Academy for Performing Arts (MAPA). De actie ‘Licht voor Oost-Europa’ is één van de projecten van deze kersverse stichting en legt verbindingen naar Zagreb, Praag, Budapest, Moskou, Warschau, Berlijn en Wenen. De actie zal minstens 3 jaar duren.
Al sinds jaar en dag is bekend dat het beroep theatertechnicus een ongezond beroep is. Er bestaat vrijwel geen reisinspiciënt die op een gewone manier zijn pensioen haalt.
TM Audio Holland BV, leverancier van Aphex Systems, Audio Precision, BSS, Dynaudio Acoustics, Klark Teknik, Lexicon, Otari, Solid State Logic, Summit Audio, Switchcraft, Timeline en Turbosound is sinds 1 maart 1993 verhuisd naar:
Het begin van de jaren zestig. Een windhoos maakt in mijn geboortedorp een wreed einde aan het ‘Feestgebouw’, decennia lang het trefpunt voor een beetje kunst-kunst en een hoop volksvermaak.
Sinds ongeveer anderhalf jaar is Mark den Hertog directeur van de Schouwburg en het Concertgebouw in Haarlem en sinds augustus 1992 is hij tevens voorzitter van de Vereniging voor Podiumtechnologie. Hij bracht het van balletdanser tot schouwburgdirecteur, een loopbaan die hem naar veel verschillende plaatsen voerde, waaronder Frankrijk en Duitsland.
Dankzij snel handelen van de Vereniging voor Podiumtechnologie konden de in oktober 1992 in Stockholm gestarte werkzaamheden aan de revisie van het theatertechnisch woordenboek Theatre Words (zie Zichtlijnen 26, december 1992) worden voortgezet in Amsterdam van 27 tot en met 31 januari jl.
De Amsterdamse Stadsschouwburg is een schouwburg met een lange en enerverende geschiedenis die bij lange na nog niet ten einde is. Vele locaties en vele huisvestingen heeft ze gekend. Dit artikel is de eerste in een reeks waarin de geschiedenis en de toekomst van deze schouwburg beschreven gaat worden.
In het vorige nummer van Zichtlijnen heeft u kunnen lezen hoe het Nederlands Theater Instituut gefuseerd werd tot het Theater Instituut Nederland. Desondanks blijven zij ook de komende maanden een aantal activiteiten organiseren waaruit hier een keuze.
Voor de opleiding theatertechniek was 19 maart een aangename dag. Opnieuw was er bezoek van één van de toeleveringsbedrijven die de opleiding voor theatertechnici een warm hart toedraagt.
In het Theater Instituut Nederland
Toen ik lang geleden over de Europese wegen liftte in landen waarvan ik de taal niet sprak, was Engels de voertaal. Als ik geen zin had om in gebroken HBS-b Engels mijn toekomstvisioenen te vertellen aan de liftgever, verklaarde ik dat ik Nederlands studeerde.
De oudjes onder ons kunnen het zich nog herinneren, de tijd waarin de gesubsidieerde gezelschappen nog wilden reizen, naar alle schouwburgen en concertgebouwen waar maar publiek te vinden was voor toneel, opera, muziek of ballet. Opa kan daar smakelijk over vertellen.
Zou het niet aardig zijn als er een boek bestond waarin staat waar je in de buurt van een theater snel en voor een redelijk bedrag kunt eten, afgezien van de bekende chinees of de snackbar. Dan is er goed nieuws.
Meestal zijn in deze rubriek vragen over de theatertechniek terug te vinden. Maar de laatste tijd wordt er, onder andere in verband met het Kunstenplan, steeds meer gesproken over dingen als partage en uitkoop.
?Het Theater Instituut Nederland, de nieuwe serviceorganisatie voor het professionele Nederlandse Theater, bestaat sinds 1 januari 1993. Het instituut is ontstaan door een fusie van het Nederlands Instituut voor de Dans, het Nederlands Mime Centrum, het Nederlands Poppenspel Instituut en het Nederlands Theater Instituut.
Het NthI is sinds kort opgegaan in het Theater Instituut Nederland (zie elders in dit nummer) maar nog steeds wordt er door het instituut en door het aanverwante theatermuseum een aantal activiteiten verzorgd waaruit hier een keuze.
Van 19 tot en met 21 april aanstaande zal er opnieuw een Showlight georganiseerd worden in het Engelse Bradford.
Het Nederlands Omroepproductiebedrijf N.V. (NOB) en het facilitair bedrijf Flashlight te Utrecht zijn een overeenkomst aangegaan om te komen tot een nauwere samenwerking op het gebied van de exploitatie van belichtingsfaciliteiten.
Index Zichtlijnen, jaargang 1992
Hoe lang is het geleden dat de computer zijn intrede deed in het Nederlandse theater? Vijf jaar, tien jaar? Veel meer zal het niet zijn. Zoals in elke bedrijfstak is er sprake geweest van snelle ontwikkelingen. In de meeste theaters is automatisering echter een item geweest dat niet de aandacht kreeg die het verdient. Daardoor staan er nu her en der computereilandjes in onze theaters. Eilandjes die niet meer met elkaar kunnen communiceren waardoor er veel en onnodig dubbel werk wordt gedaan. Dit artikel geeft een antwoord op de vraag hoe de toekomst eruit zou kunnen zien.
Michel van Reyn maakte van 6 september tot 31 december 1989 een studiereis door de Verenigde Staten. Hij liep stage bij een aantal lichtontwerpers en trachtte in de korte tijd die hem ter beschikking stond zo veel mogelijk kennis op te doen van de Amerikaanse werkwijze op het gebied van het lichtontwerpen.
Zo, die vakantiepost is weer weggewerkt, de knipselbladeren en de vaktijdschriften weer doorgeworsteld.
Lijst van adverteerders in dit nummer
De redactieraad van Zichtlijn vond in deze vakbeurs een goede aanleiding eens niet in Amsterdam te vergaderen, maar in Knokke-Heist.
Zusterbladen
Het belichtershandboek staat nu al drie jaar op stapel en nog steeds worden we geconfronteerd met problemen waardoor publicatie moet worden uitgesteld. Alles leek er een half jaar geleden op, dat we op de komende ledenvergadering in september het boek aan de leden zouden kunnen aanbieden.
De haren te berge Geachte redactie, In Zichtlijn nr. 10 (april 1990) berichtte ik over de perikelen rond de reorganisatie van het Cultureel Centrum Amstelveen. Hierover later meer.
Onderstaande brief is een reactie van A.J.G. Klomp op het artikel van Jan Kramer over het nieuwe theater in Zoetermeer (Zichtlijn 10).
Theaterfestival Een negen man sterke jury van theatercritici kiest de negen belangwekkendste theatervoorstellingen van het seizoen 1989-1990! De keuze is natuurlijk de gemiddelde smaak van deze jury; een Strijards, een Rijnders, een Lamers, een Perceval, een Ten Hove, een De Keersemaeker.
Zichtlijn nummer 10, het is nu al een mijlpaal. Twee jaar geleden was de Vereniging bijzonder ontevreden over de onregelmatige verschijning en de wisselende kwaliteit van ‘Podium’.
Geachte redactie, Naar aanleiding van het artikel Theaterproducent en Theaterconsument van Chris Lievaart moeten mij een aantal opmerkingen van het hart.
Het bijschrift bij de foto in het artikel van de veiligheidscommissie over kettingwerk in het vorige nummer van Zichtlijn (pag. 20) is niet correct.
In 1968 vond de Russische inval in Tsjecho-Slowakije plaats. De Praagse Lente was voorbij. Het IJzeren Gordijn werd weer gesloten.
De aardbeving in San Francisco heeft ook grote schade toegebracht aan het theaterleven aldaar. In de Opera (War Memorial Theater) vielen delen van het gestucte zaalplafond en een lichtbrug naar beneden en de bevestiging van een aantal trekken in de zijmuren zijn losgetrokken.
In de zomer van 1988 bracht Frits van den Haspel zijn vakantie in de Verenigde Staten door. Het bloed kruipt waar het niet kan gaan, dus bezocht hij her en der een theater.
VIIIe OISTAT-congres, Warschau, Polen: “Het behoud van de ambachtelijke beroepen in het theater”
Het theaterseizoen is weer begonnen, de eerste premières zijn geweest. Eén van de markante punten van de opening van dit seizoen was het Theater Festival in de Rotterdamse Schouwburg.
De nieuwe naam die het wat erg algemene ‘Nieuwsbrief’ moet vervangen is er nu dus: Zichtlijn.
Frits van den Haspel bezocht kortgeleden de Licht & Sound Show in het Olympia 2 in Londen. Hieronder een kort verslag van zijn hand over wat daar te zien was op het gebied van licht en geluid.
Mijn eerste kennismaking met JAN TEN KATEN vond plaats op één van de jaarlijkse ledenvergaderingen die de NAT, meestal op zondag in een zaaltje achterin een café, ergens in Nederland organiseerde.
In het ‘werkgebouw’ ’t Veem in Amsterdam bevindt zich te midden van allerlei bedrijven en bedrijfjes het rekwisietenatelier van Rob Hillenbrink (33) en Broes Terwey (27). Hoe zijn zij begonnen en wat gebeurt er zoal in een ‘prop shop’?
Dit jaar heeft de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) aan de volgende personen de Zilveren Krommer uitgereikt.
Het belangrijkste wat ons nu te wachten staat is de ledenvergadering van 28 augustus. Niet in Eindhoven, zoals eerder aangekondigd in het vorige nummer van de Nieuwsbrief, maar in de studio’s van Joop van den Ende in Aalsmeer.
In de Bühnentechnische Rundschau, nr. 2/1989, las ik een artikel over het conferentiecentrum in Koeweit. Het leek mij interessant om bij dit artikel, dat gaat over een technisch goed geoutilleerd theater, iets te vertellen over de omstandigheden in dit land en het gebruik van dit centrum.
Van 15 t/m 17 mei vond het door The National Illumination Committee of Great Britain georganiseerde Showlight ’89 plaats in de studio’s van het NOB in Hilversum. In één van deze studio’s viel ook een beurs te bezoeken.
Per 1 augustus 1989 gaan het RO Theater en F Act / KBP ieder hun eigen weg. Daarmee verandert de samenstelling van Stichting Theaterproduktie Rotterdam.
Londen, theaterstad bij uitstek. Moet daar eigenlijk nog iets aan toegevoegd worden? Met het oog op de komende vakantieperiode doet Vincent van Amelsvoort in het volgende een aantal waardevolle suggesties van de hand voor een optimale tijdsbesteding in deze stad.
Een maand later dan de bedoeling was ontvangt u deze Nieuwsbrief, de laatste voor de zomervakantie. De reden voor deze forse vertraging is dat voor een aantal medewerkers de laatste loodjes van dit theaterseizoen plotseling zwaarder wogen dan verwacht.
Net voor de sluitingsdatum van de kopij voor deze Nieuwsbrief, bereikte ons het bericht dat de Stichting Opleiding Theatertechnici een overeenkomst heeft gesloten met de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten – de faculteit theater.
Ja, en voordat je het weet zit het er weer op en sta je weer met beide benen op de grond in je eigen winkeltje. Alles bij elkaar ben in zo’n kleine 5 maanden in New York geweest.
Op 22 november 1989 overleed ir. C.W. van Dorsser, de man die veel van onze leden kennen als de eerste voorzitter. Hij was het die in 1977 een groep van ongeveer 20 mensen uitnodigde om te komen praten over het oprichten van een vereniging die zich zou richten op de technische aspecten van alles wat zich op en rond het podium afspeelt.
Tijdens de komende ledenvergadering in augustus kunnen weer Krommerts worden uitgereikt aan technici met een lange staat van dienst (zilver = 25 jaar, goud = 40 jaar).
Aan onze leden, belangstellenden en toeleveringsbedrijven, Het is inmiddels weer bijna een jaar geleden, april 1988, dat de Vereniging haar eerste nieuwsbrief aan haar leden verstuurde. Deze Nieuwsbrief markeerde het moment waarop de Vereniging op een andere manier dan via Podium haar leden is gaan benaderen.
Nogmaals willen wij graag Showlight 89 bij de leden onder de aandacht brengen. Om die reden treft u dan ook een inschrijfformulier hiervoor bij deze nieuwsbrief aan.
Inhoudsopgave zusterbladen Nieuwsbrief VPT
Alle leden en ook de schouwburgen en gezelschappen hebben bericht gehad dat inschrijving voor de nieuw te starten cursus weer mogelijk was. Er is in de brief die bij de folder gesloten was een sluitingstermijn genoemd voor de inschrijving. Hier moeten we op terugkomen. Gebleken is dat met name een aantal gezelschappen nog niet voldoende inzicht heeft in het aantal producties, speelbeurten, enz. gedurende het volgende seizoen.
Manhattan, 9 december 1988 Ik ben nu een kleine vier maanden hier op The Juilliard School en het ziet er bijna op. De tijd is ontzettend snel gegaan. Een van de redenen dat het zo snel is gegaan is dat je flink moet werken en geen tijd hebt voor andere dingen. Meestal werk je zes dagen per week, maar vlak voordat de voorstelling waar je mee bezig bent in première gaat ben je zeven dagen per week bezig.
Veertien mensen zijn nu lid van de gebruikersgroep, verspreid over heel Nederland. Steeds meer mensen ontdekken de veelzijdige toepassingsmogelijkheden van de Mac in het theater. O.a. het LAK Theater in Leiden gebruikt sinds kort twee Mac’s met laserprinter voor tekstverwerking, administratie en opmaak.
Van 18 t/m 20 november 1988 werd er in Dallas, Texas, LDI ’88 gehouden, een conventie, die georganiseerd werd door het blad Lighting Dimensions.
Allereerst wensen wij vanaf deze plaats alle Verenigingsleden een gelukkig en voorspoedig 1989. En natuurlijk mogen we hopen dat ook de Vereniging voor Podiumtechnologie er dit jaar wel bij zal varen.
Op lichtgebied zijn kortgeleden twee Nederlandstalige boeken verschenen:
Van 15 t/m 17 mei zal in Amsterdam het internationale congres over televisie-, film- en roadshowbelichting, Showlight ’89 worden gehouden. Dit vierjaarlijkse congres vond eerder plaats in Londen (1981), en in New York (1985), onder auspiciën van The National Illumination Committee of Great Britain.
NL-Decor (Nauta-Luhlf Decorcentrum BV) heeft op 16 december j.l. haar pand aan de Isolatorweg te Amsterdam Sloterdijk officieel geopend.
De officiële opening van het nieuwe pand van de firma Croese aan de Keienbergweg 25, 1101 EX Amsterdam Zuid-Oost op 9 december j.l. werd opgeluisterd door een spectaculaire lasershow.
U heeft de folder van de SOTT inmiddels ontvangen. Omdat de SOTT inzicht wil krijgen in de belangstelling voor bijscholing van theatertechnici, is deze keer de folder verstuurd aan iedereen die met het theaterbedrijf te maken heeft.
Eindelijk, na ongeveer anderhalf jaar voorbereiding, is het dan zover en ben ik in New York. Voordat de school begon, had ik tijd om te acclimatiseren en rond te kijken.
Het door de Vereniging georganiseerde bezoek aan de Fotokina op 10 oktober j.l. telde uiteindelijk 39 deelnemers, die, gemeten aan de positieve reacties op de terugweg, een vermoeiende maar boeiende dag hebben gehad.
In een van de vorige nieuwsbrieven hebben we u op de hoogte gesteld van het feit, dat er een korte geluidscursus gegeven zou worden onder auspiciën van de CAM, een zijtak van de onderwijsboom van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.
Na de geslaagde trip naar Keulen heeft de Vereniging het plan een dergelijk bezoek te brengen aan de Frankfurter Musikmesse. Er zijn twee voorwaarden: de eerste is dat er een keer overnacht wordt. De tweede is, dat de Vereniging aan voldoende kaarten kan komen om buiten de normale publieksdagen om een bezoek te brengen aan deze beurs. Anders kan men nergens bij komen. De verwachting is, dat men 9 maart ’89 ’s avonds afreist, op 10 maart een bezoek brengt aan de beurs en vervolgens de terugreis aanvaardt. Wanneer toeleveringsbedrijven een bijdrage willen leveren in de vorm van toegangskaarten of het regelen van vervoer of overnachting, heeft noch de Vereniging, noch haar leden daar bezwaar tegen. Over dit onderwerp volgt in het januarinummer van de Nieuwsbrief meer.
Voor u ligt Nieuwsbrief nr. 2, nieuwe versie, en het zal u direct opgevallen zijn, dat dit nummer heel wat meer pagina’s telt dan het vorige. Afgezien van het feit, dat dit mede mogelijk is gemaakt door financiële steun van de firma Beyne, is er aan kopij en nieuws geen gebrek.
Met ingang van 14 november 1988 is Croese Geluidstechniek BV verhuisd naar:
De Vereniging voor Podiumtechnologie organiseert een bezoek aan de Fotokina in Keulen, op maandag 10 oktober a.s. Er rijdt één bus, haast met aanmelden is dus geboden. Reeds 20 plaatsen zijn bezet.
De International Theatre Bookshop op het Leidseplein in Amsterdam heeft contact gelegd met een Amerikaanse uitgever. In het pakket van deze uitgever zitten veel boeken die interessant zijn voor geluidstechnici.
Op de ledenvergadering van 30 augustus j.l. in Theater Carré is uitvoerig gesproken over het wel en wee rond Podium. Op deze kwestie zullen zij in een volgende nieuwsbrief dieper ingaan.
Indien u wijzigingen, aanvullingen e.d. in de vermelding van u naam etc. in de Wie is wie wilt zien, geeft u ons dat dan liefst zo spoedig mogelijk te kennen.
Het ministerie van WVC heeft een beurs toegekend aan Louis Janssen, werkzaam als toneelmeester in de Stadsschouwburg van Groningen, voor een studiereis naar New York. Louis gaat daar ruim vier maanden stage lopen op The Julliard School.
Hoewel de theatertechnische dagen in Aalst weer enige tijd voorbij zijn, willen we toch nog een aantal interessante zaken die daar te bezichtigen waren onder de aandacht brengen.
In het volgende nummer van de nieuwsbrief, dat u medio november zult ontvangen, worden er artikelen opgenomen over o.a. de volgende onderwerpen:
Inhoud Podium, jaargang 2, nummer 5, september/oktober 1984
Inhoud Podium, jaargang 2, nummer 3, mei 1984
Inhoud Podium, jaargang 2, nummer 2, maart 1984
Inhoud Podium, jaargang 2, nummer 1, januari/februari 1984
De beursplattegrond, het programma en alles over VPT Academy.
‘Hoe was de voorstelling?’
‘Fantastisch. Hoe gaat het met je rug?’
‘Ik wil er niet over praten.’
Hij was over het plein aan komen lopen. Vanaf een afstand had hij de jongens
op het overvolle balkon boven de ingang van de belangrijkste schouwburg van
het land zien staan. Het premièrefeest was in volle gang. Ze stonden met hun
rug tegen het hek. De opluchting en blijdschap was van hun schouders af te
lezen. Hij wist hoe ze er aan de voorkant zouden uit zien: lijkbleek en zwart
om rusteloze ogen.
‘We hebben een nieuwe artistiekleider.’
Kees kende de jonge lichttechnicus. Een jaar of wat
geleden was hij de stagiaire. Nu was hij lichttechnicus
bij een ander toneelgezelschap. ‘We rennen
achter de feiten aan, Kees, we doen niks goed en
wat we vinden is niet belangrijk.’
Geachte redactie, Chris Lievaart schrijft in Zichtlijn nr. 10 in zijn verslag over het symposium Ruimte als theatraal middel onder andere dat ik mijn “stokpaardje bereed” en een verhaal zou hebben gehouden over de restauratie van de schouwburg in Leiden.
Twee techniekdocenten maken een boek van een reader, en al snel loopt het uit de hand. Meer uitgaven volgen, vertalingen, seminars. Bastiaan Schoof tekent op hoe uitgeverij Edusonic aan het kopieerapparaat werd geboren.
Bedankt, binnen enkele minuten ontvangt je een e-mail van ons met daarin een persoonlijke link. Klik op de link om een nieuw wachtwoord op te geven.
