Op de lichtdag in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag op 4 mei j.l. werd naast het hoofprogramma getracht aan te tonen, dat het lichtrendement van nieuwe schijnwerpers, en dan vooral profielschijnwerpers, verhoogd kan worden door ze op een bepaalde manier in gebruik te nemen.
Hieronder een verslag van Frits van den Haspel hoe dat in zijn werk gaat.
Rendement
Het is bekend dat het rendement van een schijnwerper ten opzichte van zijn energieverbruik zeer laag is. Eigenlijk kan je beter spreken van een warme luchtkanon dan van een schijnwerper. Het is daarom raadzaam te kijken hoe we dat lage rendement kunnen optimaliseren.
Het direct op de geplande plaats hangen van een nieuwe schijnwerper heeft consequenties. Eén daarvan is dat moeilijk controleerbaar is of de afstelling van lamp, spiegel en lens wel optimaal uitgevoerd is. Het transport kan een goede afstelling door de leverancier ongedaan hebben gemaakt. Bovendien zijn er bij een profielschijnwerper meer componenten die afstelling behoeven dan alleen de lamp en spiegel. Controle op de vloer werkt makkelijker dan elders.
Inbranden
Wanneer alles goed afgesteld staat, is het beter de schijnwerper nog steeds niet op zijn plaats te zetten, maar in te laten branden en daarna schoon te maken.
Het inbranden gaat als volgt. In periodes van 20 tot 30 seconden wordt de schijnwerper aan- en uitgedaan. Lamp en lens hebben de bedrijfstemperatuur bereikt na ca. 5 minuten. Een herhaling van deze procedure gedurende nog eens 5 minuten zorgt ervoor dat de olie en andere ongerechtigheden van het fabricageproces in de schijnwerper verbranden.
Vervolgens is de iris aan de beurt: dichttrekken tot er rook komt, snel weer openen tot de rook weg is, en dit herhalen tot er geen rook meer verschijnt. Hierna moet dezelfde procedure op de shutters of afsnijders worden toegepast.
Men is dus bijna een uur bezig met een schijnwerper, voordat deze compleet vuil is gemaakt. Het schoon- of inbranden zorgt voor een behoorlijke vervuiling op de lens.
Resultaat
Hierna maakt men de lenzen, spiegel en condensator schoon. In het algemeen zal dit resulteren in een verhoging van de lichtopbrengst van ca. 25% (tegenover de meting bij aanvang). Dit was ook het resultaat van de proef op de lichtdag. Een herhaling van deze schoonmaakbeurt na een dag of veertien zal de lichtopbrengst nog verder ten goede komen. Advies: om de bewegende delen van een profielschijnwerper te smeren is het aanbevelenswaardig siliconenspray te gebruiken.
Luxmeters
Als meetinstrument werd tijdens de proef op de lichtdag een lichtmeter van Gossen gebruikt, eigendom van de SOTT. Navraag onder de aanwezigen bracht aan het licht dat er weinig meetapparatuur voor licht voorhanden is in de theaters. Wanneer men de kosten van een luxmeter, die variëren van f. 600,- tot f. 2.500,-, afzet tegen het kapitaal van de aanwezige schijnwerpers en de mogelijke besparingen die uit bovenstaande behandeling kunnen voortvloeien, zijn zij te verwaarlozen.
Luxmeters zijn te koop bij diverse fotozaken, zoals Capilux. Cornélight levert luxmeters van Minolta. Mechalectron levert luxmeters van Gossen.
 |
De Mavolux Digital luxmeter van Gossen |
Met dank aan de heer Oberrenner van Emil Niethammer.
Bedankt, binnen enkele minuten ontvangt je een e-mail van ons met daarin een persoonlijke link. Klik op de link om een nieuw wachtwoord op te geven.
