De Vakbeurs Theatertechniek, dit jaar voor de tiende keer georganiseerd, was een succes. Het tweede lustrum werd gevierd in de Scheldehal van Ahoy’ Rotterdam. De Statenhal van het Congresgebouw in Den Haag was niet langer beschikbaar en daar hoeft niemand rouwig om te zijn.
De Scheldehal is ruimer en beter geoutilleerd en dat is prettig, zowel voor de standhouders als voor het publiek. In de eerste plaats is de vakbeurs natuurlijk een ontmoetingsplaats voor technici. Maar wie op zoek was naar nieuwe ontwikkelingen hoefde niet teleurgesteld naar huis.
iFly
De belangrijkste en meest belovende noviteit op de beurs was zonder enige twijfel de iFly. Een klein toverdoosje voor de besturing van de trekkenwand. De iFly is bedoeld om de verschillende besturingssystemen met elkaar te laten praten. Zoals bekend, heeft iedere trekkenwandleverancier zijn eigen protocol en dat houdt in dat een reizend gezelschap zijn voorstelling bij ieder systeem opnieuw moet programmeren. Door de iFly te gebruiken is dat niet meer nodig. Als een voorstelling eenmaal is geprogrammeerd, ongeacht op welk systeem, kan je de gegevens met behulp van de iFly vertalen naar ieder ander systeem. De iFly kan ook worden gebruikt als afspeelapparaat. De makers van de iFly komen uit Canada en kennelijk had het bedrijf besloten tot een bescheiden entree. De stand was namelijk onbemand, maar belangstellenden konden hun kaartje achterlaten. Het bedrijf liet weten dat zo’n 40 mensen dat ook hebben gedaan. Ook was een emailadres beschikbaar, maar daar is maar één reactie op binnengekomen tot nu toe. Het apparaat is overigens pas beschikbaar voor de eindgebruiker vanaf juni. Op het moment worden verkoopafspraken gemaakt met een Nederlands bedrijf. Uit de reacties blijkt overigens wel dat er behoefte is aan dit soort apparatuur. De aanwezige leveranciers toonden zich weliswaar sceptisch en reageerden afwijzend op de iFly, maar de gebruikers waren blij met deze ontwikkeling.
LED en licht
Was LED twee jaar geleden op de vakbeurs nog vooral een belofte, intussen is de techniek op een behoorlijke schaal beschikbaar voor allerlei toepassingen. Opvallend waren het sterrendoek van Showtex en de plastic LED-tegels van Rolight waarmee een scherm kan worden samengesteld van ieder willekeurig formaat. Dat LED allang niet meer gelijk staat met een lage lichtopbrengst werd onder meer getoond bij Lightco.
IES en Bytecraft hebben inmiddels serieuze concurrentie gekregen op het gebied van sinusdimmers. Compulite, Strand en ADB lieten hun nieuwe producten op dit gebied zien. IES kwam zelf overigens ook met een nieuwtje: de Matrix 2. De dimmers worden in dit systeem geplaatst in een deur die geheel kan openzwaaien. De kast is en blijft bijzonder toegankelijk voor installatie en onderhoud, zonder dat er zij- of achterpanelen hoeven te worden verwijderd.
Op de beurs waren ook enkele nieuwe lichtregeltafels te zien. Compulite heeft zijn Vector serie uitgebreid met een budgetversie: de Vector Orange. Bij Beo was de hele Vector-serie te zien.
Barndoor toonde de Jands Vista. Deze bijzonder gebruiksvriendelijke regeltafel, die ruim een jaar geleden uitkwam is vooral bedoeld voor de grote evenementen en popconcerten met veel bewegend licht.
Robert Juliat had een aardig nieuwtje voor theaters met een kleine beurs. De 1 kW spots zijn voorzien van een verwisselbare lens. Heb je geen geld voor zowel fresnel als PC, als pebble convex, geen nood. De lenzen zijn los verkrijgbaar en net zo eenvoudig te verwisselen als een kleurfilter.
Geluid
Een van de geweldige dingen van de vakbeurs is dat er geen herrie gemaakt wordt. Zelfs bij de leveranciers van geluid kon je in alle rust een kop koffie drinken, bijvoorbeeld om te praten over hun line array. Want iedere leverancier heeft tegenwoordig minstens één line array serie en veel hebben er zelfs twee. We zagen de X-line series van Electro-Voice, de Geo-S van Nexo, de series van Meyer en Adamson, het nieuwe B.L.A.M. (Baby Line Array System) van EAW, de nieuwe J-serie van d&b (bedoeld voor grote locaties en in december 2005 door Audio Pro aan de live wereld gepresenteerd in de Heineken Music Hall), en natuurlijk de Nederlandse fabrikanten Sound Projects en Alcons Audio met hun eigenzinnige oplossingen. Nieuw bij Alcons was de SR9 infill speaker, maar de stand viel vooral op door de tien meter lange kolom van QR36 luidsprekers. Elke QR36 is één meter hoog, heeft twee grote ribbon luidsprekers en zes 6,5 inch woofers en functioneert als een echte lijnbron volgens Alcons.
Midas Consoles toonde alle analoge tafels, maar het meest interessant was eigenlijk de afbeelding van de digitale Midas DL-4 die binnenkort verwacht wordt (je kon je al inschrijven voor een demosessie).
Bij TM Audio stond de DiGiCo tafel centraal, die goed is aangeslagen bij live technici. Nieuw was hier de iLive van Allen & Heath, een 19-inch processorrack met 64 in en 32 uit en drie control surfaces.
Bij Yamaha was de nieuwe M7CL te bewonderen en bij Holland PA stond een kleine nieuwe digitale tafel van Mackie, de tt24.
Sennheiser toonde de nieuwe stereo in ear systemen SR3254 en SR3256 met HDX compander voor verhoogde RF output en een bandbreedte van 36 MHz, instelbaar in stapjes van 7kHz (totaal 7200 frequenties). Ook bij Sennheiser de nieuwe evolution912 grensvlakmicrofoon, geschikt voor spraak maar ook goed genoeg voor versterking van een vleugel.
Shure toonde haar nieuwe zendersystemen met scanmogelijkheid, interessant vanwege de oprukkende digitale radio en televisie waardoor de beschikbare frequenties per locatie sterk kunnen verschillen. In een VPT-lezing besteedde Eric Rutten daar de nodige aandacht aan.
Tot slot een mooi stukje Finse techniek bij Transtec van Panphonics. De Panphonics speakers bestaan uit een 4 millimeter dik paneel dat uit meerdere lagen is opgebouwd. Qua werking is het gebaseerd op het principe van electrostaten. Het standaard model (S60) heeft een oppervlakte van 60 bij 60 cm en produceert (indien niet ingebouwd) aan beide zijden van het paneel een zeer gericht geluid met een afstraling van slechts 4 graden en een maximale SPL van 95dB. Ter demonstratie was zo’n element horizontaal opgehangen. De luisteraar kon eronder gaan staan. Een met zendermicrofoon versterkte stem was luid en duidelijk hoorbaar, een kleine stukje onder het element vandaan viel het geluid meteen weg. Toepassing in het theater ligt niet meteen voor de hand, maar toch: de mogelijkheid om geluid zo precies te richten moet toch ook creatief ingezet kunnen worden voor specifieke effecten in het theater.
Handig en nieuw
Veel noviteiten zijn misschien niet spectaculair (zoals de iFly), maar wel erg handig. Dat geldt bijvoorbeeld voor de ophanging van de schijnwerpers van Selecon. Op de beugel en de lamphaak staan de graden aangegeven. Vooral handig als een lichtontwerp is gemaakt met WYSIWYG. De richting van het licht kan precies worden ingesteld tegelijk met het ophangen van de schijnwerper.
Eveneens bij Rolight een nieuw meatrack. Eenvoudig op maat te maken en geschikt voor het opbergen van schijnwerpers, maar ook van verlengkabels en breakouts.
Een ander voorbeeld van een kleine, maar handige vernieuwing is de zgn. Pipesnap van Showtex. Deze is vrijwel gelijk aan de traditionele Stadochaak, een snelhaak om afstopping mee aan de trek te bevestigen, maar door de geïntegreerde haak is geen aparte S-haak en wartel meer nodig. Dat scheelt montagetijd, en vooral hoogte. De afstand tussen gordijn en haak wordt kleiner.
Ook nieuw en erg handig zijn de grote kunststof S-haken die Ron de Groot levert om kabels te geleiden. De (gecertificeerde) haken zijn geschikt om aan een trek of een trus te hangen en de kabels hoeven niet meer met tape te worden vastgemaakt, maar kunnen in de haken worden gelegd.
Niet helemaal nieuw, maar nog niet eerder te zien op de vakbeurs waren de 19”-rekken van Van Oostvoorn. De rekken staan in een slede en kunnen worden uitgeschoven en vervolgens gedraaid. Voor het plaatsen en onderhouden van rekken in kleinere ruimtes een uitkomst.
Roden Staal brengt de besturing van Batalpha tegenwoordig onder eigen naam uit en kwam met een nieuw bedieningspaneel met een groter scherm en met een flinke uitbreiding van de functietoetsen.
EOS is sinds kort importeur van de takels van ASM. ASM heeft bandtakels en kettingtakels die vooral opmerkelijk stil zijn. Bij de kettingtakels komt door de manier waarop de schakels van de ketting door de takel wordt gevoerd. Normaal worden alleen de horizontale takels voortgetrokken, waardoor de verticale schakels steeds hoort klikken. Bij ASM wordt de ketting schuin door de takel gevoerd, zodat alle schakels tegelijk kunnen worden aangedreven. Geluidsniveau van de takel is lager dan 50 dB(A) op 1 m.
Wenger toonde foto’s van een opblaasbare orkestschelp. De schelp is bedoeld voor orkestuitvoeringen in de open lucht en is ideaal voor festivals en muziekuitvoeringen in parken. De schelp vormt niet alleen een vrolijk en kleurrijk decor, maar is ook akoestisch een aanwinst.
Meekel Cases toonde onder meer een lichtgewicht flightcase. Door toepassing van een lichter plaatmateriaal en kunststof afwerking in plaats van metaal blijkt een gewichtsbesparing van ruim 40% haalbaar. Verder liet het bedrijf een coating zien voor het schuim in de kisten. Het schuim is daardoor minder stug en het beschadigt ook minder snel.
Adminaut verkoopt software voor online kaartverkoop. Met deze software houdt het theater de online kaartverkoop in eigen hand en is het niet afhankelijk van andere (dure) partijen. Het systeem wordt binnenkort in De Lampegiet in Veenendaal voor het eerst geïnstalleerd. We houden u op de hoogte.
iFly (2)
En dan dus de iFly. Wat een goed idee! En wat ontzettend jammer dat hij niet bestaat. Want, helaas, het apparaat waar veel mensen zich aan vergaapt hebben en waar bijna iedereen ook in geloofde, is helaas niet meer dan een practical joke. Dat je veel mensen ook heel veel kan wijsmaken werd het leukst gedemonstreerd door de volgende reactie: “Oh, ja, dat heb ik gezien, maar dat kende ik al.” Dat de grap werkte, komt ongetwijfeld door het feit dat gebruikers helemaal niet begrijpen dat fabrikanten er allemaal een verschillend protocol op ha houden en dat er nog steeds geen afspraken zijn over uitwisseling van gegevens. Het is te hopen dat dat probleem bij de volgende beurs wel is opgelost.
Foto's: Jean van Lingen
Bedankt, binnen enkele minuten ontvangt je een e-mail van ons met daarin een persoonlijke link. Klik op de link om een nieuw wachtwoord op te geven.