OISTAT-commissies in Amsterdam, Aaltje Atsma, Zichtlijn 11, juni 1990

De commissies Onderwijs en Scenografie van de OISTAT brachten van 18 tot en met 20 april j.l. een bezoek aan Amsterdam. Aanleiding hiervoor vormde de tentoonstelling Toneelbeeld vanaf 1945 in Nederland in de Beurs van Berlage (Zie Zichtlijn nr. 10).

Daarnaast was er in de Theaterschool in Amsterdam op 20 en 21 april een overzicht te zien van werk van studenten aan de diverse academies voor decorontwerp: de Koninklijke Academie uit Den Haag, de Rietveld Academie (avondopleiding) uit Amsterdam, de Minerva Academie uit Groningen en de Hogeschool voor de Kunsten uit Utrecht.

Discussie
De buitenlandse commissieleden, afkomstig uit de VS, Engeland, Israël, Finland, Polen, de DDR en Oostenrijk, waren vol lof over hetgeen hier gepresenteerd werd. Voor en met de studenten en studieleiders van de academies was op vrijdagmiddag 20 april een discussie met de commissieleden gearrangeerd. De vier uiteenzettingen waarmee de discussie over het ontwerpen voor theater werd geopend gaven voldoende aanleiding tot een levendig gesprek in diverse talen.

René van der Lans, directielid van de Rietveld Academie, schetste de moeilijkheden in het kunstvakonderwijs in Nederland. Gerrit Korthals Altes, zakelijk directeur van Toneelgroep Amsterdam, formuleerde de eisen die een gezelschapsdirectie stelt aan een ontwerper. Mirjam Grote Gansey benadrukte op grond van haar ervaringen als ontwerpster voor Nederlandse gezelschappen dat een beeldende kunstopleiding vooraf dient te gaan aan een specifieke opleiding voor theaterontwerp. Heinz Bruno Gallee, directeur van het Mozarteum in Salzburg, gaf tenslotte een overzicht van de elementen waaruit de opleiding in Salzburg bestaat.

Uiteraard kwam er geen eensluidende mening uit de discussie. Wel werd in zijn algemeenheid duidelijk gesteld dat een goede ontwerper in de eerste plaats een ervaren theatermens is met een brede culturele ontwikkeling. Daarnaast is een kunstzinnige opleiding – van welke aard dan ook – noodzakelijk en is inzicht in en ervaring met een scala van theatertechnieken en handvaardigheden onontbeerlijk. Met name vanuit de Midden- en Oost-Europese landen werd benadrukt hoe wezenlijk de rol van de theatertechnicus en de handwerkvakman is.

Belangrijk was echter ook dat men verder kennis kon nemen van elkaar standpunten, van de wijze waarop een opleiding in Amerika of Engeland is opgebouwd, en van de problemen waarmee bijvoorbeeld Israël op dit gebied te kampen heeft. De kennismaking van de buitenlandse gasten met de studenten en studieleiders mondde al direct uit in afspraken om wederzijds programma’s en studenten uit te wisselen.

OISTAT-zittingen
Uiteraard waren de twee commissies niet alleen voor bovenstaande discussie naar Amsterdam gekomen. Er werden ook twee zittingen gehouden, die resulteerden in een aanbeveling vanuit de OISTAT aan het Ministerie van Onderwijs. In deze aanbeveling wordt aangedrongen op instandhouding van de huidige opleidingen als belangrijke basis voor het werkveld en er wordt gewezen op het gemis van een geschikte praktijkruimte, d.w.z. een theater, waar de studenten zich ook met modellen van schaal 1:1 kunnen voorbereiden op de praktijk. Geadviseerd wordt een dergelijke praktijkruimte te combineren met andersoortige theatervakopleidingen, zodat de ruimte optimaal benut kan worden.

Benoemingen
Voor Nederland passeerde er nog een belangrijk punt tijdens de zittingen. Naast de benoeming met algemene stemmen van Heinz Bruno Galee (Oostenrijk) als nieuwe president van de commissie Onderwijs, moest er ook een nieuwe vicepresident worden gekozen. Omdat de theatertechniek voor de ontwerper zo’n belangrijke basis is en men deze binnen de commissie Onderwijs duidelijk vertegenwoordigd wilde zien, werd Frits van den Haspel, ook met algemene stemmen, hiervoor gekozen.

Het tweeënhalve dag durende drukke programma werd door eenieder als nuttig, prettig en ontspannen ervaren. De Nederlandse gastheren- en vrouwen werden uitgebreid bedankt voor de goede zorgen, met name Frits van den Haspel, Stans Lutz, Dhian Siang Lie en Henk Kappers.

Terug